07/2005 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - simplified structural tagging - no semantic tagging - no spell check


page 42, image: s046

ORATIO PARENTALIS In excessum Viri Magnifici et Consultissimi, DN. GOTHOFREDI ANTONII, ICTI Eminentissimi, Illustrissimi ac Celsissimi Principis ac Domini LUDOVICI, Hassiae Landgravii, Consiliarii, in Academia Giessena Cancellarii et LL. Professoris Primarii, An. 1618. Publice habita, a THEODORO REINKINGK, I. U. D. Profess. et Consiliario Darmstattino.


page 43, image: s047

AMisimus Virum praecedentibus diebus, Magnifice Dn. Rector etc. Vosque studiosi verae Nobilitatis Germanaeque Virtutis promi condi lectissimi. Amisimus inquam virum, qui si humanae sortis conditio pateretur, in omne aevum vivere dignus fuerat. Fuit is GOTHOFREDUS ANTONII, iuris nostri sacerdos eminentissimus: Academiae Cancellarius gravissimus: Professor Primarius: Illustrissimi ac Celsissimi Principis ac Domini nostri Clementissimi Consiliarius prudentissimus et intimus. Fuitinquam is, imo praefuit et profuit Rei literariae, Academiae nostrae et Patriae Hassiacae, atq; utinam esse praeesse et prodesse diutius potuisset. Verum hic est humanae fragilitatis stylus: Haec fatorum inevitabilis lex: Hoc universale S. Trinitis statutum: Morte morieris. Dura haec est lex, sed tamen iuste dicta, quam Satanae astus et primorum parentum lapsus divinae quodammodo extorsit clementiae. Huic omnia obnoxia sunt: haec omnes aequabili fronte adspicit, maximos, medios, minimos. Nihil hic Caesarum sceptra, Regum Diademata, Potentum arma, Principum regalia, Fortunatorum divitiae: nihil scientiarum thesauri, virtutis encomia, aetatis privilegia: Omnia quae nata sunt humano semive, huic legi subiecta sunt, nec quicquam immortale est, praeter vim mentis et opera ingenii. Huius quoque legis rigor et inflexibilitas, nostrum heu dolor iugulavit GOTHOFREDUM ANTONII, non sine vestro et bonorum omnium desiderio Ut Poeta non immerito conqueri fas sit:

Ilicet in lacrimas, heu ilicet, ilicet illa
Mortis inoratae praecipitata dies.

Ego vero quo me vertam? quae verba faciam? anne iustissimo dolori habenas laxem? anne dolore opprimi me patiar? minime gentium: ne si immoderato affectui cessero erga virum meritissimum, cui alia nulla referri potest gratia, et tamen permagna et multa debetur, ingratus sim. Quamobrem me ipsum redarguam, et animum qui subinde recurrit ad funus et gemitus, ad panegyricum reducam, ut non tam lamentationi, quam honestae vitae et laudum enarrationi, deserviat, Vereor tamen et maximopere vereor, ne Amplissimi et Clarissimi Viri, qui nomen GOTHOFREDI ANTONII. non tam ut eruditi viri, quam ipsius eruditionisusurpare soliti sunt, meram temeritatem et audaciam in me accusent. Ideoque onus Aethna gravius humeris meis mihi imposuisse videor, in tam spectabili omnium ordinum Virorum et iuvenum concessu. Neq; hoc unquam subire ausus


page 44, image: s048

fuissem, nisi et mea me adversus GOTHOFREDUM ANTONII suscepta iam pridem observantia, et illius plurima in me et universam Academiam nostram collata beneficia, ut id facerem, adduxissent. Illud quidem me recreat ad reficit, quod eius Virtus, eruditio, fama et nominis existimatio, tam illustris ac pervagata sit, tamque sui ipsius luce splendens, ut non tam applificandi, quam percensendi, nec tam exornantis quam indicantis munus exposcat. Qua tamen in re sic moderabor orationi meae, ut ne veram laudem ei detraxisse, nec falsam videar affinxisse, Illud modo a Vobis, Patres Conscripti, officiose contendo, ut humile hoc et demissum genus dicendi vestrô favore, vestrâ benivolentiâ, et attentione sublevetis, quo mea haec suscepta mtentio, his veluti secundis subvecta ventis, quem sibi proposuit, portum facilius consequi possit.

Et utab ovo, quod dici solet, rem repetam, vetcrum morem insequar, qui non minus rite quam sapienter, dum viros fortes laudandos suscepissent, fuere rati, maximum ad suarum virtutum incrementa adiumentum id allaturum, si a terrae situ illo, in quo otti, in quem excepti essent, ubi primum hausissent caelum, orationes suas auspicarentur. Cui terrae tantum esset attributum, ut et Parentis sanctissimum nomen nobiscum haberet coniunctum atque commune: quo patria diceetur, et nihil esset, quod a fortissi mo viro vel dici sapienter, vel prodenter agi, vel etiam fortiter geri poffit, quin illi gloriae laudisque participatione re. poneretur. Patria GOTHOFREDI ANTONII communis, Germania est, inquam, iovio teste, omnium literarum cultura felicissima fatali comigratione transivit. Cui unicum Bodini adiungam testimonium, qui etsi alias infensus Germanorum obtrectator exstitit, ita tamem veritatis urgentibus stimulis scribere coactus fuit: Nullum illustrius est quam Germanorum exemplum, qui cum a feritate beluarum procul abessent; cum in paludibus, ferarum more, vagarentur; cum inveterato quodam odio semper â literis abhorruissent, nunc tantum profecerunt, ut humanitate Asiaticis, militari disciplinâ Romanis, religione Hebraeis, Philosophiâ Graecis, Geometriâ Aegyptiis, Arithmeticâ Phoe. nicibus, Astrologiâ Chaldaeis, opificiorum varietate populis omnibus superiores esse videantur. Hinc Machiavellus suae aetatis Italos urbane increpavit, quod cum ingeniosi sibi admodum viderentur: attamen Germanos accirent ad


page 45, image: s049

metiendos fins agrorum. Particularis GOTHOFREDI ANTONII Patria est Westphalia, ex qua, hôc praesertim nostrô saeculô, tot eruditi et laudatissimi viri prodiere, ut meritô fatendum sit, Deum in illam gentem largiter dona sua contulisse. Attollite mecum oculos et circumspicite quocumque respexeritis, in quemcumque Germaniae cardinem oculos deflexeritis, vix locum aliquem sive Musis sive Mercurio amicum invenietis, cui Westphalia hodie non subministret viros celebres et rerum peritos. Adeat quis Rostochium, et inveniet ibi Ernestum Cothmannum IC. eximium, Professorem iuris primarium, et Illustrissimi Megapolitani Ducis Cancellarium, is est Westphalus. Inveniet ibi Affelmannum Theologum non postremo loco collocandum. Inveniet Lindemannum in iure nostro et orbe terrarum versatissimum, illi sunt Westphali. Inveniet ibidem et in aliis civitatibus Wandalicis Consules, Senatores, et syndicos e Westpalia oriundos. Cui ignotus Bocerus, IC. et Tubingensis Academiae Antecessor Clarissimus, is est Westphalus. Et quid opus longinqua conquirere, habuimusne hic nostrum GOTHOFREDUM ANTONII IC. omnibus numeris absolutum? Habemusne adhuc hodie, Dei clementiâ, Theologos doctissimos, quos nobis subministravit Westphalia? Ut alios in vicinis et passim clarentes praeteream. Camera Imperialis, quae est S. Caesareae Maiestatis et totius Imperii summum et praecipuum Consistorium, Assessores et Advocatos habuit et adhuc habet ex hac gente laudatissimos. Quis non novit Thomam Michaelem, Thomam Merckelbachium, Rosenthalium, iuris nostri lumina, et alios, Inspiciat quis Catalogum disputationum Besiliensium doctissimarum; praecipuas et optimas Westphalis acceptas feret, ita ut huic genti, barbam vellicantem, ipse veritatis meridies et facti evidentia plenissime refellat. Natus praeterea noster GOTHOFREDUS ANTONII, ut a patria ad parentes provehar, parentibus honestissimis, anno a nato Christo 1571. in oppido Freudenberg, Patre integerrimo, PETRO ANTONII, et Matre pudicissima, FRANCISCA Fiseherinn, qui eum non solum, ut par erat, sacris initiarunt, sed etiam literarum et pietatis studiis omni meliori modo imbui curarunt. Et cum singularem illam ingenii divinitatem in puero adhuc crudo deprehenderent, ad vicinas Scholas Unnaensem et Hammensem eum literarum causa delegarunt, ubi prima literarum et


page 46, image: s050

artium rudimenta ita hausit, et tantos progressus fecit, ut maximam virtutis et ingenii sui exspectationem apud omnes excitaret. Ex hisce altira anhelans, Susatense Gymnasium, parentum iussu et auctoritate adiit, ubi fratris natu grandioris institutioni et inspectioni a parentibus commissus, ???antum brevi profecit, ut fratris, cuius modo erat discipulus, brevi et insolita metamorphosi factus sit praeceptor. Quae res non solum admirationem cunctorum, sed etiam amorem et spem optimam ei conciliavit. Tantae Virtutis indole, quae perinde ac ver novum reliquae vitae denuntiavit proventum uberrimum, commotus Nobilis quidam a Thal, literarum amantissimus, hunc nostrum GOTHOF. ANT. cum esset adhuc adolescens duodecim annorum, filiis suis praeceptorem praeficere non dubitavit. Hanc spartam nactus ita ornavit, et ad eam morum et doctrinae metam perduxit, ut discipulorum suorum parentibus carus, omnibus vero bonis amabilis esset et acceptus. Industriâ suâ, fideli institutione, et docendi dexteritate, animum praedicti Nobilis a Thal, ita sibi devinxit, et in suifavorem pertraxit, ut spem ipsi faceret subito, adultioribus factis filiis, et ad Academica studia idoneis, una cum iis ad Academiam aliquam transmittendi. Quare cum adhuc tenerae aeta tis essent praedicti discipuli, per integras duodecim annos continuo, domestica et scholastica institutione eis praefuit in Susatensi Gymnasio, ubi ita studia sua coluit, tam uberes ingenii fructus profudit, ut omnes facile intelligerent, genium in pectore eius habitare supra vulgarem hominum sortem, mentem immrotalitatis studiosam omnium scientiarum capax ingenium, quod literarum amore noctes atque dies mquies agebatur. Memoria quae est artium studio quaesitarum custos fidelissima, divina et incomparabilis in eo fuit. Memini me audire ex ipso, quod in iuvenili aetate integras contiones, notatâ quasi per indicem dispositione, et sacrorum dictorum allegatione, e templo domum reversus, eo quo propositae essent ordine, recitare potuerit, et iisdem plane verbis, gestu et sono. Laudatur Petri de Ravenna memoria, quae in tantam excrevit promptitudinem, ut multa milia rerum stans perciperet animo, et eo, quo accepta erant ordine, memoriter redderet. In Seneca tanta praedicatur memoriae felicitas, ut duo milia nominum, quo ordine dicta erant referre potuerit. His licet non omnino similis fuerit noster GOTHOF. ANT. proxime tamen ad eorum felicitatem accessit. Et quamvis raro in uno subie cto, memoria incomparabilis, cum magno et exacto iudicio


page 47, image: s051

concurrat, adeo ut memoriam inordinatam habens, Alexio teste, praesumatur esse fatuus illa tamen praesumptio et coniunctura veritati detectae et omnium oculis subiectae cedere deber merito Quis enim ignorat, quae iudicii in illo viro fuerit sagacitas, quae promptitudo, ut non minor huius quam illius gloria apud eum vigeret. Praeterea cum aliquanto diutius praeter votum in Gymnasio Susatensi, discipulorum occasione detineretur, humanorum literarum cultura non fuit contentus, sed ad Iurisprudentiae fontes properavit, et prima iuris elementa ita iecit, tantumque profecit, ut non solum privatim cum Iuris studiosis ex Academiis redeuntibus, de quaestionibus controversis, erudite sententias conferre, sid etiam publicam iuris disputationem laudabiliter defendere potuerit. An. 1594. et aetatis suae 24. a praedicto Nobile a Thal, cum suis discipulis, ad Academiam Marpurgensem missus fuit, ubi a quibusdem Lentulis, bucconibus et invidis plae clarae istius virtutis, quae in eo adhuc in triviis versante lucide resplenduerat, satis inhumaniter et importuno insultu exceptus. Verum ille invidorum hosce turbines non furore, sed patientia sustulit, et forti animo susque deque habuit. Ac cum omnes spes suas post rerum divinarum cognitionem, in perpetuis literarum thesauris et sohdae iuris cognitione reposuisset, eiusque promum tyrocinium in patria schola deposuisset aperto Institutionum collegio, aliis se adiunxit, eruditaque argumentum oppositione ac resolutione talem se exhibuit, ut Praesidis sui favorem, multorum amorem, nonnullorum etiam invidiam sibi conciliaret, cum subito eius virtus non secus ac slamma fulgere coepislet. Interea Praeses Collegii Vir eximius D. Philippus Regelius Civitatis Hildesiensis Syndicus spectatissimus, avocatur in medio collegii cursu. Consulitur de substituendo Praeside, ne interrumpatur labor coeptus. Praesidis primum fuit votum, nullum ad hanc suscipiendam provinciam digniorem, quam nostrum GOTHOFREDUM ANTONII, cuius spectata esset eruditio, prompta dubiorum resolutio, optatissima sermonis elegantia. Quae res cum et eventu insolita et novitate mira, multorum, qui sibi solis vel ex hac ratione sapere videbantur, quod diutius in Academiis vixissent, invidiam peperit, adeo ut plurimi ad Praesidis huius novitii enervandam auctoritatem nullum non moverint lapidem. Verum nihil invidia, nec inanis quorundam profecit persuasio. Omnium invidorum impetum masculâ virtute et admirabili eruditione superavit. Nullum tomporis punctum


page 48, image: s052

studiis vacuum abire passus est: Nullum laborem sibi existimavit intolerabilem; noctibus sub aequalitate dierum in libris et chartis asliduus et accubuus fuit. Invidiam et fremitum comilitonum tamquam fumum habuit. Virtus enim et Invidia flammae fumoque similia: et sicut ab invidia ceu fumo quodam Virtus initio obscuratur, sic dignitate acuta tandem ipsa elucescit sua sponte, ceu stella matutina in medio nebulae meridionalis. Sicut enim gloria e virtute, ita ex hac aemulatio ipsa atque invidia exspectanda sunt, tamquam paftus et obsonium verae gloriae. Hinc iste versiculus:

- - Pulcherrima Virtus
Invidiam comitem semper in orbe trahit.
Quis enim ignem
Surgere ventosi videt absque volumine fumi
Infelix caret invidia

Quod ipsum Poetae non postremi sapientiae auctores fabulis non minus sapienter, quam eleganter adumbrarunt. Quoties namque Herculem tamquam absolutum virtutis exemplum proponunt, invidiam illi nunicem apponunt, cuius tamquam in palaestra a teneris unguiculis ictu crebro induresceret. Non enim melius heroes quam per invidorum humeros in caelum assurgere, existimarunt. Emersit itaque et noster GOTHOFREDUS ANTONII ex istis invidiae latebris animose, tantumq; sibi gratiae et auctoritatis inter studiosos acquisivit, ut isto finito Collegio, studiosos catervatim sollicitatores habuerit, ad nova aperienda collegia. Hoc ipsum cum videret ad publicam utilitatem, suum honorem et aliorum redundare commodum, gnaviter effectu dedit et non mediocriter inclaruit. Ceterum cum per biennium tantum in Academia Marpurgensi commoratus esset, ut suorum tandem laborum in utruque iure exantlatorum froctum aliquem capere atque ad res forenses, quibus tractandis totum se debere deinceps constituerat, obeundas plus fidei etiam atque auctoritatis habere posset, ab Amplissimo Academiae illis Senatu Iuridico, insignia Doctoralia in utroque iure petiit, quae et petenti summa cum Virtutum et eruditionis commendatione Anno 1596. a Philippo Matthaeo IC. et Professore percelebri, delata fuerunt. Huic actui et iustitiae desponsationi accessit et nuptiarum festivitas, cum ei codem die Virgo


page 49, image: s053

pudicissima Eilsaetha, Virt Amplissimi et Consultissimi, Conradi Pistorii IC. practici eximii, et Illustrissimi et Celsissimi Principis ac Domini, Domini Ludovici Hass Landgr. Domini nostri Clementissimi, Consiliarii Intimi, filia lectissima, modo Vidua maestissima, matrimonio copularetur. Adeptis deinde honoribus Marpurgi rerum suarum summam et domicilium constituit, studia Academica cum practicis felicissime coniunxit, et non raro terna quaterna et plura collegia pro exercitio studiosorum simul aperuit, inque singulari lepore et gratia praefuit Neque interim studia neglexit practica, in quibus iuris nostri verus efflorescit usus et nucleus. Ideoque maximopere probandi illorum labores, qui non solum in leges Romanas inquirunt, sed eas ad nostrum forum accommodant, Consultoribus de iure respondent, causas litigantium iure et legibus tuentur, controversias legitime definiunt; hoc est veri IC ti munus et officium profitentur: atque vel hic est studii practici cum theoretico coniungendi fructus apprime magnus: ut neque minutias omnes theoreticas, saepe numero prae nimia subtilitate sub manibus evanescentes, nimis admiremur, mque iis immoremur: neque etiam sine liberalioris literaturae iuridicae cultu et Germana iuris cognitione in luxuriantibus practicorum campis, quamvis inanem stipulam pro vivido veritatis flore arripiamus. Culpandi cnim illi sunt praeposteri practici, qui cum vix cxiguum vel nullum periculum in Iuris Romani cognitione fccerunt, magni volunt videri Practici, et causas ex iure quod non probe cognoverunt, tueri. Hoc utrumque dexterrime perfecit noster GOTHOFR EDUS ANTONII. Cumque hac felicissima sua theoriae et praxeos coniunctione nominis sui existimationem non obscure propagasset, vocatio satis lauta pinguis et honesta ipsi a Senatu Stralsundensi ad Syndicatum oblata, promisso salario trecentorum Ioachimicorum, liberâ habitatione, vino ad necessitatem, lignis alliisque honorariis et immunitatibus, ut ex literis ad ipsum datis apparet. Verum noster GOTHOFREDUS ANTONII futuram Academicae functionis exspectationem lautissimae conditionis oblationi longissime praetulit, eamque honeste recusavit. Neque ipsum spes fefellit. Paulo namque post Philippus Matthaeus, IC. non obscuri nominis, rebus humanis exemptus Deliberatum fuit de successore: Illustnssimo Principe ac Domino Dn. Ludovico


page 50, image: s054

Seniore pientissimae recordationis, nominante GOTHOFREDUM ANTONII: Illustriss. vero Principe ac Domino, Dn. Mauritio, alios nominante. Obtinuit tandem votum Ludovici Principis ita scribentis ad Principem Mauritium, cuius verba, ut in vulgata lingua inveni, subiciam, quae ita habent: Wir halten abermahl dafür, es werde gedachter D. GOTHOFREDUS ANTONII wegen seinen Qualitäten, auch doctrina und Eloquentia unser Universttät gar wol anstehen, und da er von dannen abziehen solte, könte sich zutragen, daß dieselbe unsere Universität, noch seiner hernechst wol missen würde. Et paulo aliter in aliis literis: Und da E. L. desselben Gelegenheit und daß er hiernechst auch wol in andern Sachen zugebr auchen wissen solten etc. Quamobrem ad iuris Professionem in Academia Marpurgensi vocatus est non eblanditis sed enucleatis Principum suffragiis: non alicuius ope aut patrocinio, sed virtute, ingenio, eloquentia et singulari eruditione. Hanc sibi a Principibus clementissime concreditam Professionem Institutionum Iustineanearum, honorificentissime, tam disputationibus quam praelectionibus adornavit Textantur id ipsum disputationes istae Feudales Marprugi brevi tempore habitae, quae fere o mnium iuris Candidatorum teruntur manibus: Testes erunt eius omnes in Marpurgensi quondam Academia collegae et Professores: Testes erunt illius temporis auditores lectissimi qui magno numero ad disputationes et lectiones eius avidis.sime convolarunt, eumque tamquam iuris asylum et interpre tem exoptatissimum venerati sunt. Huic professioni cum per annum utilissime praefuisset, ad Pandectarum Professionem vacante loco promotus fuit. Durante ista functione ad Cancellariatum a Generosis Comitibus Waldeccensibus desideratus fuit, quem humiliter ob gravissimas causas et rationes su bire recusavit. Et cum hanc Professionem per semestre spatium pari gratia et auditorum frequentia obivisset, incidit proh dolor lamentabilis ista reformatio, Marpurgensis, quae florentissimum Acacemiae statum miserrime profligavit et diffipavit, ac non solum spectabilia illius membra, sed integram facultatem Theologicam avulsit. Noster autem GOTHOF. ANT. in functione sua aliqu antisper substitit, et ut in eadem constanter perseveraret, ab Illustrissimo Mauritio Principe clementissime interpellatus, et a Professoribus enixe sollicitatus, oblata Celsitudinis suae gratiâ et omnimoda religionis et conscientiae libertate. Interim hic deliberatur de nova instauranda Academia. Vocatur ab


page 51, image: s055

Illustriffimo et Celsissimo Principe ac Domino, Dn. Ludovico iuniore Hassiae Landgravio, Domino nostro Clementissimo, GOTHOF. ANT. et instanter vocatur, ut et Consiliarii et Professoris munus obeat. Cum vero a S. Caesarea Maiestate Academica nostra privilegia nondum essent obtenta, paulo substitit, et incertus quid faciendum haesit. Verum ille singulari pietatis ardore et sincerae religionis candore, sacra mundanis et publica privatis antevertens, vocationi novae humillime morem gerere decrevit, suamque ab Illustrissimo Mauritio Hassiae Principe dimissionem debitâ devotione petiit, quam tamen aegerrime obtinere potuit Et quamvis privilegia Academica ex incerto adhuc penderent eventu, non tamen dubitarunt studiosi quam plurimi, cum eo ad Gymnasium tunc temporis Giessense transire, ibi putantes Academiam, ubi esset GOTHOFREDUS noster ANTONII. Obtentis deinde et publicatis Academicis privilegiis, Academiae Cancellarius et Iuris Professor Primarius designatur. Primus Rector Magnificus nominatur: Primum Collegio huic aedificando posuit lapidem: Primum actum doctoralem exercuit: Quid praeterea in legendo et disputando praestiterit, vos novistis Patres Academici: norunt et alii passim Iuris amantissimi. Novistis pariter quae eius in iure interpretando dexteritas et promptissima facilitas, quae in disputando subtilitas et accuratio. Non illi de verbis in consilium venire opus fuit, numquam sermonis inopia substitit; sed velocissimo cursu ac facillimo beata et omnibus grata confluxit oratio. Quicquid aliis praestat longa cogitatio, id illi prima dcdit animi intentio. Fuit in eo inaffectatus splendor, mascula et robusta vocis suavitas et quasi congenita styli maiestas. Quae divina illius viri dona Academiam nostram inclarescere, et iuris studiosos ad hosce Musarum fontes, ad hunc iuris Romani Dictatorem catervatim concurrere fecerunt. Audivi ex studiosis, qui praecipuas Germaniae Academias peragrarunt, et hunc nostrum GOTHOFREDUM ANTONII quondam de obscuris dilucide, de confusis ac perturbatis ordinatim ac disposite, de dubiis enucleate disserentem audiverant, referre, quod neminem tantâ cum gratia (sine cuiusquam invidia dictum sit) accuratione et gravitate disputatoris partes sustinere vidissent. Memini me etiam ex ipso audire, quod in addiscendo et interpretando iure nostro numquam ei obstiterit molesta difficultas, adeoque saepe dixit, quasi connatam sibi semper visam fuiste Romanam iurisprudentiam, ut si diuturniozem ei


page 52, image: s056

vitae usuram divina largita fuisset clementia, multum in iure nostro praestitisset. Locutus mecum est aliqando de utiliffimo et in praxi hactenus nondum viso tractatu, de sententia et re iuditata, singulari industriâ ex principiis Theoricis et practicis elaborando, modo corporis vires et occu. pationes id paterentur. Pariter in iure Feudali accuratam singulari nethodo tractationem proponere gestiebat, in qua totum ius Feudale ad certa principia redigere, et deinde ex iis quaestiones praecipue controversas inferre, iam pridem disposuerat, ita ut iis proncipiis bene et plene cognitis, de qualibet controversia Feudali incidente utiliter quis sententias conferre posset. Quae omnia laudabiliter, cum immortali nominis sui gloria, perfecisset, si voto et conatui honestissimo fati felicitas et clementia satisfecisset. Verum enim vero, morbi diuturni calamitas et mortis praevenientis celeritas, hunci in ipso virilis aetatis vigore, qua ad res perficiendas arduas quivis est aptissimus oppressit, eaque nos et totam rem literariam privavit opera. Quid in respondendo et consulendo de iure praestiterit norunt multi et adhuc caelesti favore notius fiet. Vocatus ex hoc loco fuit in Academiam Helmstadianam. ut Doctori et IC. Celeberrimo Foerstero in promaria Professione succederet. Vocatus praeterea a Civitate Luneburgensi et Susatensi ad Syndicatum: Verum hasce vocationes omnes recusavit, et Illustrissimo nostro Principi humillime totus addictus esse voluit. Quod vero, quod primo loco ponendum fuisste, in Illustrissimi et Celsissimi Principis ac Domini, Domini nostri Clementissimi, consiliis pro aris et focis humilime et felicissime effecerit, novit Celsitudo eius optime, novit Aula Caesarea, novit Imperialis Camera, novit tota superior Hassiae ditio, norunt omnes eius ordines, novistis et vos Patres Academici, et nemo est qui non norit. Functus est gravissimis Caesareis Commissionibus, et Illustrissimi nostri Principis arduis Legationibus. Neque dici potest in obeundo Legati munere, quantopere et Electoribus et Principibus Germaniae potentissimis, ad quos missus fuit, et omnibus summis pariter ac infimis gratus acceptusque fuerit, integritate vitae, summa vultus ac sermonis comitate, consiliorum pondere et gravitate. Tale virtutum suarum specimen edidit, ut non dignitas Viro, sid Vir dignitati ornamento fuerit. Haec in rebus commissi perficiendis toties experta fides et dexteritas, singularem Illustrissimi


page 53, image: s057

Principis nostri ei conciliavit clementiam et gratiam. Hinc cum gravissimae causae apud potentissimum Saxoniae Electorem essent expediendae, Illustriss. noster princeps GOTHOFREDUM ANTONII, quamvis decumbentem, et cum podagricis doloribus graviter conflictantem, mandatis ad legationem, obeundam instruxit, a qua debita observantia suscipienda, nec valetudinis imbecillitas, nec temporis hiberni iniuria et frigus ipsum deterruit. In toto hoc itinere, quamvis longissimo, ipse pedem de rheda ponere non potuit, sed Rhedarii et aliorum opera gestatus fuit. Cum vero Dresdam appulisset, ab Electore Saxoniae honorificentissime exceptus, negotia commissa, aegro quamvis corpore, magno tamen animo expedivit. Ex hoc itinere reversus ita debilitatum se sensit, ut eunte Illustrissimo nostro Principe ad Comitia nupera Ratisbonensia, Cellsitudini eius, quamvis maximopere desideranti, non valuerit adesse. Ab hoc tempore quottidie Podagrici dolores augeri coeperunt, et per omnia membra diffundi: unde et membrorim gravissima contractio exorta. Hisce doloribus, cum raro unacalamitas sola, accesserunt dolores nephritici, qui maximopere cum afflixerunt. Quos tamen morbos exquisitissimi doloris, singulari animi patientiâ, tolerantiâ et fortitudine pertulit, ac datâ aliquali a Deo dolorum remiffione in gravissimis causis et consiliis conficiendis, nihil apud se defieri passus est. Imo tantopere Principis et publicae utilitatis cura ei cordi fuit, ut suum dare iussus consilium, somnum in oculis videre non potuerit, antequam saluberrimi consilii medelam inveniret. Convenientem fortunae suae animum sumpsit, et aliquando etiam per recreationem laetitiae et ioci Symbola dedit, ac certissimum patientiae argumentum exhibuit. Et quamvis non defuerint, qui hasce Christianae crucis afflictiones viro optimo exprobrarint, pro oblectamento habuerint, et temquam vindictae divinae poenas ei obiecerint. Rectius tamen sentiunt, qui existimant, piis omnia cooperari in bonum, et quicquid illis accidat dulce vel acerbum, leve vel arduum, dextrum vel sinistrum, a DEO infligi, non in peccati poenam, sed constantiae experimentum. Illae enim duntaxat aerumnae merentur appellari, quibus sustinendis patientia deest et solus infelix in hac calumniosa vita dici potest, cui tolerantiam Deus in miserus denegavit. Cetera imperscrutabile Die iudicium novissimo die aperiet. Patientiae huius Dux fuit


page 54, image: s058

Pietas et sacrorum lectio, quae pro dulcissimo pabulo afflictus GOTHOFREDI nostri animus habuit Haec pietatis studia, Ministerii veneratione, et sacrae cenae usurpatione, ut et antea frequenter, ita novissime comprobavit. Et cum iam persentisceret morbi calamitarem ingravescere, et vitae tandem insidias struere, in rebus divinis solatium et perfugium quaerendum esse statuit. Quamobrem Reverendum Virum, Dn D. Fevurbornium, velut animarum patrem legitime constitutum, accersiri desideratissime petiit, cum quo ex intimis cordis penetralibus, quoad caloris aliquae reliquiae supererant, ardentissime oravit, et ita placidissime inter medias preces et astantium lacrimas ex hoc miseriarum ergastulo et deterrima rerum caligine, ad sempiternam lucem, et illum bonis omnibus circumfluentem caelestiu??? animarum coetum, discessit. Quare denuo cum Poeta:

Ilicet in lacrimas, heu ilicet, ilicet illa
Mortis inoratae praecipitata dies.

Multa nobis reliquit, quae collaudemus; multa, quae imitemur; laboris tolerantiam, indefessam in rebus cognoscendis et persiciendis operam, singulari comitate conditam, gravitatem amplificandae religionis studium, incredidibilem nullisque labefactatam offensionibus, in adversis Patientiam et constantiam, singularem in rebus secundis animi moderationem et humanitatem; cunctis fuit benignus et affabilis, omnibus aequus, ad misericordiam pronus. Dolendum igitur est Illustriss. et Celsiss. Principi ac Dn. Dominonostro clementissimo, qui tam duris temporibus tanta side, tanta prudentia praeditum Consiliarium amisit. Dolendum est Ecclesiae, quae in extrema tuitione Praesidem amisit certissimum Dolendum est Academiae, quae Cancellarium amisit auctoritate et amplitudine spectatissimum. Dolendum est Viduae maestissimae, quae maritum, liberis, qui parentem amiserunt. Dolendum est huic Cathedrae, quae si rerum natura pateretur, in lacrimas et gemitum erumperet, et luctum non luxum ostenderet, ex qua tanta cum gratia et auctoritate docuit et disputavit. Dolendum est medius fidius hisce parietibus, quorum primum posuit lapidem GOTHOFREDUS ANTONII. Docendum est his ipsis subselliis, quorum ornamentum et decus singulare fuit GOTHOF. ANT. Dolendum est mihi. qui afinem meritissimum et collegam duplici nomine venerandum amiserim. Dolendum est studiosis quod fidelem iuris interpretem et


page 55, image: s059

literatorum Aquilam amiserint. Verum doloris nostri solatium, divinae voluntatis sit beneplacitum. Iehova ter optimus maximus omnes, qui immaturo huius viri obitu afflicti sunt, recreet et reficiat, ac ad divini Numinis et nominis sui gloriam hunc locum suppleat.

Concio summo huic ICto funebris habita fuit ex Ioh. II, 21. 26. a Iusto Fevurbornio, SS. Theol. Doct. eiusdemque Prof. ordin. et Ecclesiast.

EPITAPHIUM.

Hâc urnâ tegitur GOTHOFREDI corpus: At ingens
Non est exiguo hoc condita fama loco.
Nempe Academias, ubi iura per ampla ploito
Verborum edocuit pondere, voce, manu;
Consiliis que Aulas recit; Legatus abivit;
Auxilio et causis adfuit innocuis;
Liquit et exemplum fidei, patientiae, amoris
Quaeque adeo est aliis congrua vita piis;
Numquam laus aberit, spatiosi haec machina mundi
Quâ patet, hâc ipsum gloria certa manet.
Sub terra corpus bene dormiat; et super illam
Esto honor: in caelo mensque beata siet.

M. CHRISTOPH. SCHEIBLERUS P. P.

SCRIPTA.

Disputationes Anti-Vulteianae quatuor, iurisprudentiae Romanae ab Hermanno Vulteio editae specimen exhibentes: Giessae 1609. in 4.

Disputationes Feudales XV. in Academia Marpurgiensi habitae: Marp. 1604. et Giessae 1613. in 4.

Apologetica disputatio, de potestate Imperatoris legibus soluta et hodierno statu, adversus H. Vulteium, IC. Marpurg. in Academia Giessensi habita: ibid. 1609. in 4.

Adversaria in plerasque Dn. Andreae Gailii, IC. Practicabiles Observatones, ab eius Filio, Wilhelmo Antoni I. U. D. edita: Marpurgi 1629. in 4.


page 56, image: s060