07/2005 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - simplified structural tagging - no semantic tagging - no spell check


page 280, image: s324

VITA ILLUSTRIS VIRI FRANCISCI BACONI, Baronis de Verulamio, Vice Comitis S. Albani, Summi Angliae Cancellarii, Die IX. Aprilis Anno Domini M DC XXVI. Aetatis suae LXVI. Denati, breviter descripta, ab Anonymo quodam.

FRANCISCUS BACONUS, saeculi et gentis suae decus, ornator et ornamentum literarum, natus est in Palatio Eboracensi, infra plateam dictam le strand, iuxta Londinum, 22. Ianuarii, Anno salutis Humanae M D LX. Patrem habuit illustrem illum Elisabethae Reginae Consiliarum, Regni eius, (dum ipse vixit) columen alterum, Dominum Nicolaum Baconum, Equitem Auratum, Magni Sigilli Angliae custodem, Heroem perspectae Prudentiae, iudicii, moderationis et integritatis; Matrem, Annam Cocam, Antonii Coci, Equitis itidem Aurati (qui eruditioni Eduardi Sexti Angliae Regis praefuit) efiliabus unam, feminam lectissimam, tam Pietate et Virtute, quam doctrinâ praepollentem, nec non Gretcet et Romanet linguet perita non mediocriter pro sexu muliebri imbutam, His ortus Parentibus, in qualem invasurus esset, etiam tum


page 281, image: s325

facile conicere licuit, cui nulla, vel a Naturâ vel ab Educatione adiumenta defuere. Annos pueritiae teneriores non sine eximiis praecellentiae speciminibus transegit, quae aetate eâ indole et ingenii acumine prae ditus fuit, ut spem magnam iniecerint profundae illius et universalis Apprehensionis, quâ postea inclaruit et in notitiam Procerum complurium, aliorumque tam dignitate quam officiis eminentium Virorum induxerint. Ante omnes autem Reginet ipsius (ut a side dignis relatum) cum eo colloqui et quaestionibus difficilioribus tentare, saepiuscule volupe fuit: Ille autem tantâ gravitate et iudicii maturitate, supra aetatem se expedire valebat, ut Regina eum Dominum Custodem sigilli minorem apellare solita sit. Interroganti, Quot annos natus esset? Ingeniose, etiam puer adhuc, respondit: Seregimine eius felici duobus annu iuniorem fuisse. Aetate Academicet liteaturae, pro more idonea, vel potius paulo maturius, in album Collegii Sanctae et Individuae Trinitatis Cantabrigiet Patris iussu relatus est, sub tutela Reverendissimi Viri Dn. Ioannis Witgisti, Sacrae Theologiae Doctoris, eo tempore Collegii illius Praefecti, postea autem percelebris Archiepiscopi Cantuariensis, Praesulis Magnitudinis primae, Sanctitate, Doctrina, Patientiâ et Humilitate fulgentissimi, sub quo in Artibus et studiis liberalibus, prae aliis coaetaneis suis, mirifice profecisse deprehensus est. Dum adhuc in Academia studiis incubuit, tantum non sedecim annos aetatis nato, Philosophia Aristotelica primum insipida visafuit, non propter vilipendium Auctoris, quem summis semper laudibus evehere in more habuit, sed propter ineffi cacitatem viae; eiusmodi nimirum cum esset haec Philosophia, quet ad Disputationes et Contentiones solum nata, ad productionem autem Operum, quae vitae humanae Commoda esset, sterilis omnino fuerit: In quâ mente ad extremum usque spiritum perstitit.

Postquam Artium liber alium Encycloetdiam emensus fuerat, operae pretium Patri visum est, eum ad Artes Politicas applicare; Cuius rei gratia, in Galliam in comitatu Amicii Powletti. Equestris dignitatis Viri, ad Regem Galliae eo rempore Legati ordinarii designati, mittendum curavit, a quo non multo post idoneus habitus est, qui in Angliam adnuntium Reginae perferendum remitteretu. Quo quidem negotii perfunctus, non sine gratiis a Reginâ redditis, in Galliam secundo remeavit, eo consilio, ut non nisi post annos aliquot exactos Angliam repeteret. Dum in Galliis peregrinatus est, Pater


page 282, image: s326

eius Custos magni sigilli, diam suum obiit, relictâ satis amplânummorum vi, ad id congesta, ut latifundia aliqua insuum huiusce filii sui natu minimi coemeret et compararet, qui solum sine patrimonio post obitum patris remansit, et quam vis in bovis paternis, in affectu tn. paterno, non infimam locum tenuit. Verum cum eiusmodi terrarum coemptio, superstite adhuc Patre designata tantum et non impleta fuerit, non plus ei cessit, quam pro ratâ pecuniae inter quinque fratres distribuendae. Quod in causa fuit, ut fortuna aliquantulum dura aetate iuniore usus sit. Neque enim praeclarum illud et amoenum praedium Gorhamburgiense, nisi multis postea annis adeptus est, per mortem scilicet carissimi fratris sui germani, Antonii Baconi. magni nominis viri et in aulis Principum exterorum versutissimi, celsitudine quidem ingenii paris, sed in Artium Liberalium scientiâ fratri concedentis, interquos magna necessitudo intervenerat; siquidem qui praeter eandem paternam originem, unius matris nexu arctius coniungerentur.

Reveso e Galliis, de ganere vitae statuendum fuit. Itaque Iuris Angliae Municipali, studio et professioni se addixit, In quâ Spartâ ornandâ, eximios brevi progressus fecit, licer (quae ipsius verba sunt) peritiam illam, tamquam accessoriam, sive subsidiariam, non tamquam principalem amplexus sit. Variostractatus circa hoc Argumentum, a principio emisit. In quibus, quamvis ab aliquibus Professionis illius Coryphaeis mole et casuum numero ferte superaretur, pondere tamen et fundamentorum ac mysteriorum Iuris scientiâ, nemini cessit. Nondum tyrocinium in lege egressus, a Regina in Consilium suum doctum extraordinarium adscitus est, gratiam (ut aiunt) vix cuiquam antea delatam. Sedem sibi delegit stu diis suis et offi cio Advocati commodam inter honorabilem Societatem hospitii Greiensis: In cuius societaris numerum sese adscripsit, ubi elegans illud aedificium sive structuram erexit, quae hodie Baronis Baconi nomine innotescit, quam per vices maximam partem vitae (paucis solummodo annis exceptis) usque in diem mortis incoluit. In illâ societate eâ demum suavitate, comitate et animi generositate usus est, ut magnum exinde amorem et reverentiam ab hospitii illius senioribus et alumnis sibi concilia verit.

Quam vis autem Legis Consultorum Professioni pro vitae et convictus sui exigentia astrictus esset, animo tn. et affectu ad Artes Politicas et efficia status magis propendebat, quibus sane, si Maiestatis Augustae tunc placuisset, cumprimis


page 283, image: s327

habilis fuit. Aetate adhuc integra, in numerum eorum qui rebus Nobilis illius, sed Infelicis Herois Comiti Fssexiet studebant, se adscripsit, cui tamquam intimus et fidissimus Consultoromnibus viribus inservit, et in id incubuit, ut sua tantum et honorifici monita animo eius instillaret, donec ad extremum, Comes ille, temerariorum quorundam et furiosorum hominum consiliis aures praebens, in exitium se praecipitavit.

Natalibus atque ingenuis animi sui dotibus hoc debuit, ut facilior ei et liberior ante reliquos Professionis eiusdem aditus pateret ad Aulam Principis, adeoque in conspectum Reginae ipsius, quae sermones cum eo seorsim et summa cum facilitate miscere (quoties commodum erat) aspernata non est, non solum circa Professionis eius res et materias iuridicas, sed etiam circa ardua negotia status Regni, cuius responsis de tempore in tempus, libentissime acquievit. Veruntamen quamvis benignitate vultus suieum abunde refocillaverit, numquam tamen refocillavit benignitate manus, utpote quae ad nullum publicum munus sive honoris, sive emolum enti, eundem promeverit, demptâ unâ Reversione sicca Offi cii Registrarii in Camera stellata, annui ut putabatur valoris mille et sexcentarum librarum in cuius possessionem non ante annos viginti aut circiter devenit. Dequo officio Elisabethae tempore festive dixit: Illud sibi esse in star fundi alieni etdibus suis adiacentis, qui prospectum meliorare, harreum autem eius replere non possit. Verum regnante Iacobo, illo tandem officio potitus est et per Deputatum administravit. Hoc autem nullo modo tribuendum malevolo aut infenso in eum Reginet ipsius animo, sed artibus et aemulationi cuiusdam e proceribus eâ tempestate apud Reginam potentis, qui eum omnibus modis deprimere et coercere sedulo curavit, nesi adfastigium aliquos attolleretur, propriâ per eum gloria obfuscaretur.

Quamvis autem tempore Dominae suae Elisabethae Reginae retardationem diutinam passus sit, post regiminis tamen mutationem et ingressum Dominisui novi Iacobi Regis, in citato gradu perrexit, a quo fiduciae, honoris et proven vum muniis eximie cohonestatus est. Viset sunt desuprliterae quetdam propria ad Iacobum Regem manu conscriptae, quibus talem illum fuisse erga se Domenum agnoscit, qui reset is subinde favoribus novies cumulasset, ter Honoribus, sexiesautem Officiis. Officia quae intelligit (ut putant) hetc erant. Consilium Doctum extraor dinarium Regiet masestais suet (quo loco antea inserviit Maiestati Reginet) Regu sollicitator Ge~eralts


page 284, image: s328

Atturnatus Regis Generalis sive Procurator Primarius, Cooptatus in sanctius Regis Consilius dum adhuc Atturnati locumgessit, Dominus Custos Magnis Sigilli Angliet, ultimo Dominus Cancellarius Angliet. Quae quidem Munera posteriora duo, licet auctoritate et posteritate eadem sint, diplomatibus tamen et favore Principis differunt. A cuius Magistratu successorum nullus Domini Cancellarii Angliet titulo in hunc usque diem decoratus est. Honores erant, primo Eques Auratus, dein Baro Verulamius, postremo Vice Comes Sancti Albani: praeter alia dona magnifica et manus benignitates, quibus eum dotare Maiestati suae visum fuit, tam ex proventibus Magni sigilli, quam ex officio Alienationis.

Circa annos magis propitios de Matrimonio contrahendo consilium cepit. Itaque in uxorem duxit Aliciam, filiam et heredum unam Benedicti Barnhami Armigeri et Aldermanni Londinensis; cumqua dotem satis amplam et lautam, tam in terris, quam in pecuniis numeratis, recepit. Liberos exeâ suscepit nullos, qui quamvis adiumento sintad nomen nostrum post obitum perpetuandum, illi tamen aliâ propagine ad nomen suum perpetuum beari contigit, propagine scilicet Cerebri sui, in quae semper felix et mirabilis fuit, instar Iovis ex cuius cerebro Pallas prodiit. Neque vero liberorum defectus ullo pacto amorem eius erga Nuptam imminuit quam summa semper dilectione coniugali et Amoris indiciis prosecutus est; suppellectili lauta, monilibus variis et fundis insuper dotavit, addita etiam Trabea honoraria Maritali, quam vigintiplus minus annos post obitum eius gestavit. Totidem enim honoratissimo marito superstes fuit.

Quinquennium extremum vitae suae a negotiis civilibus et vitâ activâ retractus, studiis et contemplationibus insumpsit. Quae res sane visa est ei maxime cordi fuisse, ac si in umbra potius, quam in luce commori optasset. Quo temporis spatio, librorum suorum, tam Anglicano, quma Romano sermone conscriptorum, maximam partem exaravit, qui iuxta temporum seriem, quo conscriptierant, sic sehabuerunt: Historia Regni Henrici septimi Regis Angliae sermone patrio. Abecedarium Naturet, scriptum Metaphysicum, quod, nescio quo malo fato periit. Historia ventorum. Historia Vitet et Mortis. Historia Densi et Rari, Historia Gravis et Levis, quae itidem periit. Hi libri stylo Romano sunt elucubrati¨dein fragmenta quaedam Anglicana; quae fuerunt, Dissertatio de Bello cum Hispanis gerendo. Dialogus de Bello sacro, Fabula Nove


page 285, image: s329

Atlantidis, Pretfatio Digesto de Legibus Angliet praefigenda. Initium Historiet Henrici Octavi Regis Angliet. Intervenerat Opus de Augmentis scientiarum, in quo e Lingua vernacula, proprio Marte in Latinam transferendo, Honoratissimus Auctor plurimum desudavit, et multis subinde ac variis additionibus locupletavit. Postea Consilia Civilia et Moralia (antea Delibationes dictae) tunc autem et numero et pondere aucta, Idiomate Anglicano. Psalmorum Davidu nonnulli, in rhythmos Anglicanos compositi. Iterum versio quorundam e scriptis suis de Patrio in sermontm Romanum, quae fuerunt Historia Regni henrici Septimi Regis Angliet: Consilia Civilia et Moralia, exinde dicti Sermones Frdeles, sive Interiora Rerum, Dialogus de Bello sacro et Tabula Novet Atlantidus in gratiam exterorum, apud quos expeti inaudiverat. Liberde Sapientia vetereum recognitus. Inquisitto de Manete, Topica Inquisitionis de Luce et Lumine. Ultimum locum tenuit Silva Silvarum, sive Historia Naturais, opus Anglicum nunc vero Latinitate donatum. Atque hi fructus fuerunt, qui in umbra annorum quinque memoratorum matura erunt, libris quos ante quinquennium illud elaboravit, non recitatis. Quin et propositum illi fuit (Mandante Setenissimo Rege Carolo) Historiam Henrici Octavi Angliae Regis contexuisse, sed opus illud ultra designationem solam non processit, Deo ulteriorem viam celeberrimo Auctori minime largiente. Exstat tamen specimen quoddam Historiae illius, quam paucae unius diei horulae matutinet olim parturierunt, inter opera eius Miscellanea Anglice edita, per quod ex ungue Leonem dignoscere possis.

Virtutes et animi dotes non minus quam curriculum vitae in Heroe isto commemorandi locum sibi vendicant. Facultates illae, quet in aliis non infimi ingenii hominibus dissociatae fere et solitariae illo coniunctae et quasi connubio aliquo copulatae eminebant. Eaefuerant. Ingenii aumen, Memoria fida, Iudicium penetrans et Elocutio profluens. Ac de prioribus illis tribus, libri eius abunde testantur, de quibus (ut de Iulio Caesare Hirtius) quam bene atque emendate ceteri iudicent, quam facile atque ceberiter eos praescrip serit, ii norunt, quibuscum conversari datum fuit. Sed dequarta, puta Elocutione illud effari libet, quod Insignis ille Gualterius Releghus, vir Equestri dignitate et singularibus Virtutibus ornatus (cuius ut tanti Viri iudicio non immerito fidendum) semel disseruit, nimirum Comitem Sarisburiensem Oratorem bonum fuisse, scriptorem malum; e contra, Comitem Northani


page 286, image: s330

ptoniensem scriptorem bonum fuisse, Oratorem malum, sed Dominum Francisum Baco~um in utroque, tam dicendo quam scribendo pretcelluisse. Non raro mentem subiit cogitatio, Deum si ullum mortalium novissimis his temporibus radio quodam scientiae Humanae illuminare dignatus sit, illum proculdubio illuminasse. Quamquam enim sedulo libros evolverat, ex libris tamen solis suam scientam deprompsisse, haud quaquam crederelicet, sed ex principiis et notionibus quibusdam, intra se accensis, quas nihil ominus non temere, sed caute admodum et lente propalavit. Opus illud Novi Organi (cui ipse inter operasua primas tribuit) neutiquam sane cogitatio umbratilis aut cerebri proprii commentum fuit, sed veluti fixa et radicata notio illorum annorum et laboris improbi proles. Proinde in Archivissimis, autographa plus minus duodecim Organi Novi, deanno in annum elaborati et adincuidem revocat et singulis annis ulteriore subinde limâ politi et castigati, donec in illud tandem corpus adoleverat, quo illud in lucem editum fuit; sicut multa ex animalibus fetus lambere consuescunt, usque quoad membrorum firmitudinem eos perducant.

In libris suis compendio verborum vigorem et per spicuitatem praecipue sectabatur non elegantiam aut concinnitatem sermonia et inter scribendum aut dictandum, saepe interrogavit, Num sensus eius clare satis et perspicue redditus esset? Quippe qui sciret aequum esse, ut verba famularenturrebe non res verbis. Etsi in stylum forsitan politiorem incidisset (siquidem apud suos eloquentiae Anglicanae artifex habitus est) id evenit, quia evitare arduum illi erat. Neque vero verborum minutiis et allusionibus capiebatu, sed eas semper ex composito et de industria effugit, probe sciens, eiusmodi facultates nihil aliud esse, quam deviationes et aberrationesa scopo proposito, et gravitati et dignitati styli non modicum officere et detrahere.

Legendo usque ad satietatem aut taedium, non immorabatur. Quamvis enim multum legerit, idque summo cum iudicio, et reiectione omnis scoriae, quet in scriptoribus plurimis sese offert, commodam tamen animi relaxationem studiis suis intermiscuit; veluti Deambulat ionem lenem, Vectionem in rhedâ, Equit ationem, non citam sedlentam, Globorum lusum, et id ge~us alia Exercitia. Neque vero iacturam temporis ullam fecit: quam primum enim domum redierat, confestim et absque ulla mora lectioni aut medit ationi renovandae incubuit: Sicque nullum momentum aut temporis segmentum, periri aut intercidere Passus est. Mensam eius refe ctionem aurium etque diceres ac Ventris, non absimilem Noctibus illis Atticis aut conviniis Deipnosophistarum, in quibus mente et


page 287, image: s331

intellectu refici licebat, non minus quam corpore. Hinc nonnulli sublimioris ingenii viri, ad pugillares ferecepisse professi sunt, quotiesa mensa eius surrexerint. Convivantes pudore suffundere gloriae sibi non duxit, sicut non~ulli gestiunt, sed facultates eorum qualescumque, fovere et pro vehere paratus erat. Quin et sermonis licen iam sibi soli corripere, in more non erat, sed et aliis simul consi dentibus libertatem et vicissitudinem loquendi permittere: hoc etiam addendo, quod in Arte unumquem que propriâ libentissime audiret et ad eiusmodi Dissertationem pellicere et provocare consueverit. Ipse autem nullius Observationes contempsit, sed ad candelam cuiuslibet lampada suam accendere non erubuit.

Dicta et pronuntiata eius, vix unquam in dubium vocata sunt, cumque disserentem omnes audierunt, nullus se opposuit, ac si Oraculamagis, quam Eloquia protulisset. Quod quidem, sive exactae sententiae suae antequam declarasset, in lance veritatis, Rationis librationi sive existimationi, quâ abomnibus habitus fuit, ut nemo contrairet, tiibuendum censeo. unde argumentationis genus illud, qua in utramque partem disceptatur, Mensa eius haud novit, aut si aliqua forte intervenerit, eadem cum magna submissione et moderatione, agitata fuit. Saepe observatum, neque quorundam virorum illustrium industriam effugit, quod si occasio forte interveniret sermonis alieni inter colloquendum repertendi, eâ facultate praeditum fuisse, ut novis subinde et melioribus vestibus inductum proferret; adeo ut Auctor ipse sermonem proprium ornatu cultiorem cerneret, sensuautem et materia minime mulctatum, ac si fomulis bonis uti, res esset ei a naturâ indita. Id quod in carminibus cornponedis de se cecinit. Ovidius:

Et quod tentabam scribere versus erat.

Quotiescumque ex Officio premebatur Reum aliquem peragere (quod muneris Regiae Maiestaris Consilio Docto incumbebat) sive in Criminalibus sive in Capitalibus, numquam se superbum, aut fastuosum, versus delinquentem praebuit, sed semper lenem et decenti temperie affectum: et quamquam scicbat ex Munere suo essepro parte Regis crimen adversus reum, pro virili sua urgere et aggravare, ita tamcn se gessit, ut severitatis oculo Exemplum, Misericordiae personam intueretur. In negotiis autem status, quando in sanctius Regis consilium ascitus fuit, optimum consulem dimodum tenuit, non implicando Dominum suum in consilils aliquibus te~erariis aut populo graviobus, sed temperatis et aequalibus: Iacobo Rege hoc cum testimo~io ornante, Illum viam callutsse negotia eius tractandi suavibus modis; atque id Maiestati suae maxime cordi fuisse, pronuntiavit.


page 288, image: s332

Neque vero (cum occasio tulerat) minus gratiosus apud subditos Regni fuit, quam apud ipsum Regem. Comitiis Parlamentariis Inferioris Consessus, dum in eâ Domosedit, pergatus semper fuit, in quâ saepeperoravit, non sine magno applausu. Postquam ad munus Atturnati Generalis evectus fuisset, et ad locum in Parlamento elekctus, libertas inter ipsos consultandi communi suffragio ei concessa est, quae aliis Atturnatis Generalibus minime indulta.

Sicut autem erga Herum suum Servi boni laudem reportavit (siquidem ipso asserente in annorum novendecim administratione in reprehen sionem Regis propter aliquam offensam in Maiestatem Regiam, immediate admissam numquam incurrebat) ita erga servos proprios Heriboni nomen obtinuit et servitia eorum diuturna praeclaris offciis, cum in potestatem suam devenerunt, gratis compensavit. Quae res in causâ fuit, curtot melioris notae iuvenes e claris familiis oriundos, in numerum Asseclarum suorum recipere precibus pene fatigatus sit. Quod si eorum aliqui gratiâ et favore eius perperam usi sunt, id solummodo errori bonitatis suae nativae, eorum autem infamiae perpetuae et intemperantiae, tribuendum est. Heros iste Divini Numinis cultorfuit. Quamvis enim viris Politicis et ingeniis praealtis, Atheismi notam inurere vulgo inoleverit, ille tamen Deum et agnovit et coluit. Id quod ex variis restimoniis, per filum operum suorum sparsis; liquidissime apparet. Alias enim principia propria destruxisset et evertisset; quae fuerunt, Philosophiam primoribus tantum labiis degustatam, Deo abducere, utpote quet causas secundas ultra debitum magnifaceret: Philosophiam autem plene haustam, ad Deum denuo reducere. Illum autem Philosophum profundum exstitisse, nemo, opinor, est qui neget. Interesse frequenter solebat (cum per valetudinem liceret) divinis offi ciis sive privatim, sive publice celebratis, contionibus audiendis, Sacrae Eucharistiet participandae et tandem in fide vera placide obdormivit. Hoc pro certo ponendum est, eum Male volentiet omnis penitus expertem fuisse, quam (ut ipse dixerat) neque parturivit, neque pavit. De iniuriarum vindicta ne cogitavit quidem; ad quam, si ita animo affectus fuisset, et opportunitate et potestate armatus fuit. Deturbator Officiariorum a muneribus adeptis, neutiquam fuit, ac si exitio et ruina aliorum se impinguasset. Calumniator apud Principem non cluit. Die quodam cum quidam e ministris status primariis, neutiquam ei favens, nuper defunctus fuisset, Rex eum percontatus


page 289, image: s333

est Quid de Domino illo, iam satis functo, sentiret? respondit: Eiusmodi eum fuisse, qui Maiestatis suet res numquam promovisset, aut auctiores fecisset, verum a petcipitio et declinatione servare, haud dubie sategisset. Neque enim duriorem deeo sententiam proferre voluit. Quae quidem non inter Virtutes illius Morales sed Christianas numeranda.

Nomen eius magis foris et apud Exceros vam Domi et inter populares suos celebratum est et inclaruit: veluti id quod Oraculo illi Divino etiam subicitur: non est Propheta sine honore, nisi in Patria sua et dome sua. In quare, paucula quaedam ex epistola, ex Italia (Ingeniorum politorum Apotheca) ad Comitem Devoniensem, missa, excerpenda sunt, quae sic se habuerunt: Deliberationes novas Domini Cancellarii Baconi, nec non Historiam eius et quidquid aliud iam molitur ingenti cum animi ardore expect abo. Speciatim autem in Historia sua opus perfectum et limatum, mihi spondeo, pretsertim in Henvici septimi rebus gestis: in quibus enarrandis, acuminis sui divini talentum exercere licebit. Dominus iste indies in maius innotescit, et opera eius magis magisque apud nos in deliciis habentur, atque ii, qui in rebus humanis ultra vulgare sapiunt, eum inter ingenia saeculi huius capacissima, et celsi ssima reputant. Et si revera est. Iam fama eius diuturnitate non deflorescit, sed potius augescit. Librorum eius plurimi alias linguas, tam eruditas, quam modernas, et pridem et nuper callere edocti sunt ab illorum Nationum in dignis. Viri primarii aliquot, dum ad huc in vivis fuit, nullam aliam ob causam in Angliam transfretarunt, quam ut eunconspicerent, et cum eo coram loquendi opportunitatem captarent quorum unum pictura sua a capite ad pedes usque delineata in Galliam secum portanda donavit, quam hospes illetamquam rem gratissimam Conterraneis suis futuram fassus est, ut ita Imagine Personae non secus ac Imaginibus cerebri (libris nimirum) potirentur. Inter ceteros Marchio Fatus Nobilis Gallus, qui legatus in Angliam venerat anno primo Mariet Reginet, Caroli Regis Nuptet, ingenti animi ardore eum visendi captus est. Ad quam rem opportunitarem nactus, et cubiculum ingressus prae infirmitatein lectulo decumbentis, stylo aliquantum grandiore eum adortus est, Dominationem suam sibi semper Angelis similem fuisse de quibus multa ad illius aures pervenerunt, et in libris similiter lectitarit, sed eos numquam coram conspicere concessus fuit. Aquo congressu tanta inter eos amicitia puncta fuit, et Marchio eum tanta reverentia prosecurus


page 290, image: s334

est, ut praeter visitationes crebras, literae invicem sub nominibus et titulis Patris et Filii intercesserint. Quod ad salutationes innumeras per Epistolas ab Exterarum Nationum Viris primariis, sapientiae aur bonarum artium studio deditis, missas, nihil hîc addendum, cumres sit melioris notae hominibus cum eo communis.

Cum autem de Fame eius hîc disseritur, intelligendum ac si in stylo non exclusivo, sed comparativo haec scripta essent: Fama enim eius etiam apud Angelos suos non flaccida aut enervis, sed vivida et vegeta est, praecipue apud eos qui ingenio auctiore et sublimiore, eminent. Cuius rei Testimenia duo tantum inserere libet et non plura. Prius est, cum Historia Regni Henrici Septimiiam prelo matura esset, Fulconi Barono Broeke a Iacobo Rege perlegenda tradita est. Is cum totam absolvisset, hoc elogio ad Auctorem remisit: Commendatum me habeas commendationi sua, et exora eum, ut de papyro et atramento bono comparando curam suscipiat: opus enim ipsum supereminet. Alterum Doctoris Samuelis Collini, in inclita Academia Cantabrigiensi olim et Theologiae Professoris Regii et Collegii Regalis Praepositi, viri minime vulgaris ingenii, qui ipse (sive festive sive serio) quod postquam librum deprofectuscientiarum perlegisset, eo se adactum putaverit, urstûdia sua de integro renovare necesse fuerit, et quod oleum et operam antea impensam perdiderit.

Efflagitatum a nonnullis est, ut de Diettâ eius et Regimine Valetudinis quae dam in sererentur, eo quod, propter universalem eius in rebus naturalibus cognitionem, poterit fortasse quibusdam exemplo suo praeire. Quod ad Diaetam plena potius et liberali usus est, prout stomachus ferebat, quam tenui aut parca, quam etiam in Historia vitae et mortis alicubi collaudavit. Aetate iuniori, civis delicatioribus et levioribus veluti carnibus volatilium et huiusmodi, praecipue vescebatur, sed experientiâ edoctus, Carnes fortiores, quales in macello veneunt, potius probavit, utpote vae sucos corporis magis firmos et solidos, et (ut ipsis verbis utar) minus dissipabiles progenerarent, ex quibus solis setpe numero vescebatur, licet mensa eius ferculis aliis non destitueretur. Persuasum tibi habeas, illud nullatenus ipsum neglexisse, quod in scriptis suis toties decantatum reperies, usum nimirum crebrum Nitrt, cuius quidem Grana circitertria quottidie in iusculo tenui et tepido, per triginta ad minus annos immediate mortem eius antecedentes, mane sumpsit. Quantum ad


page 291, image: s335

Medicinam, rerum est, Medice eum vixisse, sed non misere Siquidem Rhabarbari sesquidrachmam, et non amplius, in haustu cerevisiae et vini albi simul commixtarum ad spatium semihorae infusi et macerati (sex aut septem diebus interiectis) continuo sumpsit; idque paulo ante cibum, (sive prandium, sive cenam) quo minus corpus desiccaret, quod, sicut ipse asseruit, humores excrementitios corporis saepius asport ret, spiritus autem exhalate non provocaret, sicut sudores repetiti faciunt. Iam tantillum medicinae sumere, miserum non fuit, aliis autem medicamentis (quidquid vulgo iactatum) non omnino assuevit: Remedium adversus podagram, cuius ipse Auctor fuit, quodque intra spatium horarum duarum, saepius experto, dolorem lenivit, extar in fine Historiae Universalis.

Veresimile est Lunam in Themate eius Natalitio praecipuum aliquem locum veluti in Horoscopo aut Medio Caeli tenuisse. Quoties enim Luna lumini priori restituta fuisset, confestim refocillatus est, et convaluit.

Obiit 9. die Aprilis anno M DC XXVI. summo mane illius diei qui in Festum Resurrectionis Dominicae illuxit, Aetatis fexagesimo sexto, apud aedes Comitis Arandellet in villâ de High Gate prope Londinum, ad quem locum, animi reficiendi, non commorandi gratiâ ante dies octo cursu devenit, Deo sic ordinante ut illic animam efflaret, e febri lenta una cum catarrho vehemente, unde humor adeo copiose ad pectus eius defluxit, ut per suffocationem exstinctus sit. Se puitus autem est in antiqua Ecclesia S. Michaelis Fano S. Albani vicina, loco supremis tabulis sepulturae suae destinato: Tum quia matris eius corpus in eâdem Ecclesia humatum recumbebat, tum quia Ecclesia illa ex urbis verustae Verulamii ruderibus hoidie sola superstes est. Ibidem monumentum e marmore candido in memoriam illius exstructam curâ et gratitudine Thomae Meutesri Equitis Aurati et Administratoris ultimi ipsius testamenti, Baconio quondam a secretis, postea consilii Regis sanctioris sub Regibus duobus clerici exhibens effigiem suam in cathedra sedentis studio incumbentis, una cum Epitaphio, quod lentissimus ille et nitidioris ingenii, nec non equestris dignitatis vir Henricus Wottonus amoris et admirationis ergo composuit.

Quam vis autem corpus, quod deposuit, mortale fuerit, libri tamen eius et menmoria haud dubie perennes erunt, neque prius fatis cessuri, quam orbis terrarum machina dissolvatur. Fucre quidem qui nomini tanti Herois variis


page 292, image: s336

obtrectationtbus notam inureretentare sed frustra conati sunt. Licer enim a Rege et Parlamenti consilio officiis suis remotus fuerit, id aliâ, nisi invidia procurante, causâ factum non est, ipso semet illo scriptuae dicto consolante. Nihil est novi! quia hoc ipso eadem illum fortuna mansit, quae Ciceronem apud Octavianum, Callisthenem apud Alexandrum, Senecam apud Neronem, quos vel relegatos, vel occisos, velleonibus obiectos Historiae prodiderunt. Quidquid illorum sit, cum tanti Viri supra omnem fortunam sint et plerumque Dominos sera eiusmodi factorum maneat paenitentia, novimus etiam Iacobum effatum fuisse Negotio aliquando difficili et intricato se offerente Utinam Baconus meus olim Cancellarius mihi superesset, quam faclle hinc me expedire vellem. Neque est, quod ullam ei post remotionem, femiliaris rei tenuitatem quis obicere velit. Constat enim, post hanc, nihil quicquam horum, quae ad status magnifi centiam fecissent, illi defuisse, se ita nihilominus vixisse, ut Iovi ipsi de felicirate controversiam facere velle visus fuerit, Virtutis omnis, Pictatis, Humanitatis, Patientiet imprimis exemplum maxime memorabile.

SCRIPTA.

Tractatus de sapientia veterum: Londini 1617. in 8. 1618. in 12. Lugd. Bat. 1633. 1645. 1657. in 12. Anglice: Lond. 1619. in 8. Italice: ibid 1618. in 8.

Meditationes sacrae: Lond. 1597. in 8. Anglice: ibid. 1613. in 8.

Inauguratio Magna: ibid. 1620. in fol.

Tractatus de Augmentis et dignitate scientiarum libri IX. ibid. 1623. in fol. Paris. 1624. in 4. 1635. in 8. Lugd. Bat. 1645. in 12. Argent. 1632. in 8. Amst. 1662. in 12.

Gallice: Paris 1624. 1632. in 4.

Historia Vitae et Mortis: Lond. 1623. in 8. Lugd. Bat. 1637. in 12.

Gallice: Paris. 1647. in 8.

Anglice: Lond. 1650.

Historia nturalis et experimentalis de Ventis: Deforma calidi de mortus sive virtutis activae variis speciebus: De ratione inveniendi causas fluxus et refluxus maris: Lugd Bat. 1638. 1648. in 24.


page 293, image: s337

Gallice: Paris. 1650. in 8.

Anglice: Lond. 5653. in 8.

Historiaregni Henrici VII. Regis Angliae: Lugd. Bat. 1642. 1647. in 12. Amst. 1662. in 12.

Anglice: Lond. 1622. infol.

Sermones fideles Ethici, Politici, Oeconomici, siveinteriora rerum. Lugd. Bat. 1641. 1644. 1659. in 12.

Gallice. Paris. 1637. in 8.

Germanice: Niirnb. 1654. in 12.

Nova Atlantis: Ultraiecti 1643. in 12. Amster. 1643. 1661. in 12.

Novum Organum scientiarum, cum Parasceve adhistoriam naturalem et experimentalen: Lugd. Bat. 1645. in 12. Amst. 1660. in 12. Lond. 1620. in fol.

Gallice: Paris. 1624. in 8.

Germanice: Niirnb. 1654. in 12.

Silvasylvarum, sive historia naturalis: Lugd. Bat. 1648. et Amst. 1661. in 12.

Anglice: London. 1670. infol.

Denaturali et universali Philosophia scripta: Lugd. Batav. 1648: Amst. 1653. in 12.

Opuscula varia posthuma Phisosophica, civilia et Theologica: Lond. 1655. in 8. Amst. 1663. in 12.

Anglice: Lond: 1657.

An Chargegiven atthe Sessions Solden florthe Verge, in the-Reign. of K. Iames. Lond. 1662. in 4.

Adversement touchingan Holy War: Lond: 1629.

Charge concernig Duels Withthe decree of thestarchamberthereupon: Lond: 1614.

Translation of Some Psalms into Englisch verse: Lond. 1625. in 4.

Apology concerningthe Earle of Essex: Lond. 1604. in 8.

Ofthe Coleurs of Goad and Evil: ibid. 1597. in 8.

Considerations coucernig a Warvvith Spain: ibid: 1629. in 4.

Opera Omnia, quae exstant, Phisophica, Moralia, Politica, Historica, iunctim edita: Francof. 1644. 1665 in fol Londini 1638. in fol.

FINIS.