FRancobergum Hassiae est oppidum ad limites Westphaliae, a Francis, qui olim ibi castra habuerunt, vel, ut alii, a Carolo magno, qui id amplificavit, appellatum, celebre natalibus Eobani Hessi, Christiani Gudenii, Sauriorum, et plurium doctissimorum virorum. Eodem in oppido lucem hanc primum vidit David Lucanus, anno a partu Virginis millesimo, quin. gentesimo, vicesimo octavo, ipso die Davidis, qui est penultimus dierum totius anni, Decembris nempe trigesimus. Patrem habuit Ioannem, virum consularem: qui, ut fratres Davidis alios, ita et hunc ipsum mature magistris formandum tradidit: ut dum tener esset, quasi cera recens fingeretur. Cum igitur prima in patrio ludo imbibisset elementa; Wetteram est missus: ubi, Familio et Pinciero praeceptoribus, feliciter in studiis est progessus. Sub id tempus cum pestilens lues grassari cepisset; dubius animi Lucanus, Marpurgum accessit: et Philosophicos doctores, de quibus Ioannes Lonicerus, diligenter audivit. Ibi cum et linguarum et artium liberalium cognitionem sic satis magnam sibi compatasset: prima el de more scholarum Philosophiae laurea est decreta: quae, ut poeta patrius in Panegyrico,
--- fores reserans ad culmina cetera, laudis
Calcar, et ingenuis addit conatibus alas.
Postea dum adolescens alacriter stadium suum decurrit, accidit; ut Marpurgum legati e Gallia venirent Ioannes Fraxineus episcopus Baionensis, et Fridericus Reiffebergius vir nobilitate antiqua et re militari praestantissimus.
Hic cum in aedes Ortwini Lucani divertisset; adolescentis indolem contemplatus, eum ab Ort Wino adiungi sibi periit. Habiturum enim et rei gerendae materiam luculentam, et occasiones emergendi amplissimas. Assensum est ab Ort Wino, a parentibus, et ipso adolescente: qui spem ostentatam minime negligendam sibi duxit. Mox Reiffibergius effecit: ut Fraxineo illi episcopo a literis et secretis esset, atque interpretis officio fungeretur.
Vidit ea in profectione Lucanus et regiones, et populos exteros: et in mores, ingenia, ac studia ahorum penitus introspexit; Gallicaeque linguae notitiam, terumque usum aliquem sibi comparavit: quae omnia Iureconsulti et consiliarii aliquando futuri adminicula sunt non contemnenda. Legatus ille, homo alioquin austerus; ita tamen Lucani diligentiam fidemque probavit: ut candem regi Galliae commendarit: qui ingenii eius agilitate et industria delectatus, iterum iterumque opera eius in legationibus ad principes patriae usus, eumque honorariis magnificis centum, trecentorumve coronatorum est remuneratus.
Liberato deinde Landgravio principe suo, Lucanus ad Reiffenbergium patronum rediit: a quo quamvis iuvenis thesauris bellicis est praefectus. Tanta erat iuvenis virtus, tanta prudentia, vere suis velocior annis. Non igitur ille ut plerique adolescentum aetatis tempus optimum otio ignavo, non alea, non compotationibus, non voluptatibus aliis indigne prodegit: sed partim liberalium disciplinarum studiis, partim perferendis laboribus, adeundis periculis, et comparandis vitae praesidiis impendit.
Ceterum cum iuris studium persequi animus ei esset: Reiffebergius perspiciens ingenium ad literariam magis, quam ad illam turbulentam militiam natum; suis sumptibus ipsum, raro liberalitatis exemplo, sustentavit, in Gallia quidem Parisiis; ubi Petri Rami et Friderici Runeri Germani Mathematici optici auditor fuit; et in Academia Bituricensi triennium: in Italia vero annum. Et erat diutius ille Maecenas suppeditaturus sumptus, nisi rumor incerrus de obitu illius Reiffen bergii evin e cursu medio retraxisset. Sublato enim per mortem, ut rumor erat, patrono: videbat se diurins in Italia commorari non posse.
Redit ergo in Geomaniam, de suorum voluntate ad cognoscendam praxin Imperialis camerae Spiram concessurus: sed ubi accepit rumusculum illum, quod optabat, falsum, accessit ad
Reiffebergium suum tum in novo milite pro Galliarum rege conicnbendo occupatum: cique reditus, ex Italia causas expli cavit. Reiffebergius ex templo cum ad regem ablegat: ut de equitatu et peditatuc coacto nuntium adferret. Accidit id regi tam gratum iucundumque; ut lico Lucanum quingentis Francicis donatum, cumliteris ad Reiffebergium remiterit. Lucanus, cum in mora periculum esset, per cquos celeres festinatione summa ad Reiffebergium contendit: et cum codem primo in Galliam, deinde rursus ex Gallia in Germaniam ablegato ad Imperii principes individuus comes ivit. Denique iterum cum illo in Galliam reversus, annum fere in ipsius comitatu consumpsit: ita tamen, ut quicquid subsecivi suffurari possertemporis, id omne iurisprudentiae suae impenderet.
Sed hic [Gap desc: Greek words] , dicendum videtur, cur in Italiam pervencrit Lucanus. Biturigibus; ubi tunc is agebat, ortum erat, ur fit, inter Gallos et Germanos dissidium acerbissimum: quod in tumultum non sine diserimine Germanorum, qui numero pauciores, erupturum videbatur. Huius rei fama cum pervenisset ad aures ductoris Recrodi, viri nobilis et militaris, natione Hassi: Lucanum popularem ad se Tremmelvillam bidui itinere Biturigibus cvocat, ut et in tuto civem suum collocaret; et ubi posset opera eins nteretur. Mansit ap ud hunc nobilissimum virum prope annum, importunis precibus permotus. Sed Reiffebergio avocante, et ut studia pertexeret, urgente; Italiam, ut diximus, adut, dimissus, a Recrodo suo liberaliter, donatis centum coronatis, et equo eleganti. Sedad institutum redeamus.
Biturigas ergo secundum abiit cum bona Reiffebergii gratia, ubi et ante audierat legum proffessores celeberrimos, Franciscum Duarenum, Ioannem Rabirium, Andream Levescatium, Iacobum Cuiacium, Hugonem Donellum, Nicolaum Bugvirium, Antonium Contium. Horum quottidianis lectionibus et in iure eiercitationibus confirmatus, honores et gradus eos, qui Biturtgibus Galliarum usitati petiit, anno quidem millesimo, quingentesimo, quinquagesimo tertio die vicesimo Septembris utriusque iuris renuntiatus Baccadaareus, mox die sequente eiusdem mensis et anni Licentiatus, tandem ex Italia redux anno quinquagesimo nono Doctor utriusque iuris salutatus est, dato ei a collegii professoribus testimonio gravissimo.
Non igitur tam insignibus ornatus, quam eruditione solida instructus in patriam cogitat: Marpurgum redit: uxoreque ducta domicilium figit. Vix dum peregre reversus erat, cum ei Hassiae Princeps Philippus senior, consultanda et expedienda negotia Gallica commisit: que tum ob confederationem Galli cum Hasso crebra. Fuit tum Lucanus circiter triginta et unius
annorum: quo sapientes hominem idoneum ad consilia danda iudicant: et ille in prima statione ita Principi, consiliariis aulaeque primatibus se approbavit: ut brevi post summi dicasterii Hassiaci adscssor desiguatus, mox in sanctissimum consihariorum Principis senatum fuerit adscriptus: quo in munere ad vitae usque finem permansit.
In duabus autem, quod praxin attinet, potissimum rebus effulgebat cius lux ingenii et incredibilis dexteritas; in compositione odiosissimarum et gravissimarum controversiarum: deinde in legationibus ad Imperatores, reges, principes, et magnates; quas omnes recensere longum esset. Id enimvero laude et memoria dignum; quod anno sexagefimo tertio vix dum in ordinem consiliariorum delectus, idoneus iudicatus est, qui amplissimam legationem ad Ferdinandum Imperatorem obiret, Rittebergici feudi Hassorum principi obtinendi gratia.
Anno sexagesimo sexto una cum D. Iunio, viro clarissimo, Electoris Palatini legato, ad Carolum IX. Galliarum regem, partim in causa religionis, partim in negotio debiti; quo rex principlibus a superiorum bellorum tempore obstrictus tenebatur, est missus: ubi a rege auream accepit catenam quingentorum florenorum pretio aestimatam. Anno septuagesimo sexto ad Caesarem Maximilianum II. in comitia Ratisbonensia, et hoc pie defuncto, anno mox sequente ad Rodolphum nuper ad Imperii culmen evectum, Viennam Austriae ablegatus est: petitum regalia, nomine Hassiae. Rursum anno octog esimo secundo, ad comitia Augustana legatus, et anno octogesimo quinto, Pragam Boemia metropolin ad Augustum eundem missus; ut cum aliis aliorum principum legatis, pro Saxonis captivi liberatione supplex deprecaretur Ex quo profecto intelligitur; quanta in his recte conficiendis sit laus, cum in suscipiendis subeundisque tanta sit gloria. Taceo legationes ad Palatinum, ad Saxonem, Brandeburgieum Electores, ad Francofurdianam Deputationis, uti vocant diem, ad Wirtembergicum, ad Georgium Landgravium, et alios: quae ab eo omnes recte administratae, memoriam nominis conciliabunt sempiternam. Quamquam ut quiliber facile videt, non citra molestiam, saepe non sine periculo fuerunt susceptae, splendoris alias plenae legationes. In Gallica certe illa parum a vitae discrimine abfuerunt et Lucanus et Iunius legati. Nam dum ibi agunt, quidam nescio qua suspicione temere concepta, cum lictoribus ad eorum aedes accessit, in carcerem pertrahere conatus ex mandato; ut iact abat, regio. Ibi nostri reclamate; protestari; legaros iure gentium esseinviolabiles, ad suos principes iniuriam et dedecus redundare: vitam se paratos effundere potius; quam turpiter se dare. Tumultu itaque orto, et parte altera vim minitante, altera reprimente; accurrentibus Gallis ae
Germanis, res ad Quaestorem defertur. Hic et ipse accedens, idem urget; ut se dedant iubet. Nostri antiquum obtinere: et macule se defendere: tum Quaestor rem diligentius inquisitutus abit: post horas duas redit, errorem obtendit, deprecatur: et praecipit antiam ignosci sibi rogat. A laeta catastrophe nostri admissi ad ipsum regem, clementer auditi ac liberaliter dimissi sunt, Sed ad finem properat narratio.
Sensit quotannis dLucanus febriculam, reliquias morbi: quo aliquando periculosissime laboraverat: ubi conclamatum de ipo putarunt: verum qui maioribus reservabatur, liberatus Dei beneficio tum fuit; ita tamen, ut singulis annis sub idem tempus, quo malo corruptus fuerat, nonnihil sese ostenderet. Itaque anno nonagesimo, supra millesimum, quingentesimum, mense Iulio, morob ali laborare graviter cepit: a quo etsi aliquantulum sesexecollegisse videretur: tamen paulo post subesectua est sensibilis in dies virium defectio, ad quam accessit catarrhus ob phlegmatis crassitiem suffocativus. Quo cum vitae sibi finem denuntiari sentiret; intrepido animo horam ultimam exspectavit: et ad eam usu acrae cenae, praemissa humili peccatorum confessione, se confirmavit. Liberis etiam utriusque sexus mandata dedit salubria: consolatus eosdem cum matre vidua relinquenda. Tandem die vicesimo tertio Augusti inter preces et suspiria seria morte placida in feliciorem vitam commigravit: cum in his terris vixisset annos sexaginta unum, menses fere octo. In obitum eius beatum camen saxo incisum est eiusmodi auctore Rodolph. Gocl.
Hic Lucane iaces sed non iacet inclita virtus;
David, Francorum montis alumne pie.
Fidus eras dominis Cattorum, Martis et artis
Dotibus, eloquio consilioque potens.
Legatum Caesar, reges videre ducesque,
Si qua gerenda foris, si qua gerenda domi.
Doctrina fuit hic et paupertatis asylum:
Luam placidum pectus: quanta viri gravitas!
Hinc capiunt manes veram pest funera laudem:
Pro meritis caelo gratia digna fuit.
Fundamentum omnium virtutum est pietas: quae in Lucano fuit singularis. Domi enim suae statas habui haoras; quibus sacrorum librorum lectioni et precibus, quas in genua dicebat provolutus, vacabat. Liberos deinde ad pietatis cultum diligenter educavit: contionib. quantum per occupationes licuit, frequens interfuit. In rebus fidei pluris fecit Apostolorum simplicitatem piscatonam; quam argutias in humanae rationis cerebro natas.
Pietatem ac fidem secuti sunt sui fructus; ut quae semper per chatitatem est efficax. Nam quamquam erar in eo dignitatis gradu constitutus, quem contingere paucis datur: iis facultatib auctus,
quas optare multi, obtinere pauci queunt: ingenii denique et doctrinae dotibus praestantissimis ornatus; tamen ad fastum propterea se inflari passus non est; superioribus oboediendo; paribus se non anteponendo; inferiores non contemnendo: abiect ffimos quosque comiter alloquendo, salutando; et pro re nata sermones cum illis conferendo. Hoc est Syracidae illud exprimere: quo maior es, eo te plus humilia. Miserorum et praeter ius fasque oppressorum affictam sortem non solum Christiana [Gap desc: Greek words] miserabatur: sed etiam pro virili adiuvabat; et ab opprimentium iniuriis et contumeliis, quantum poterat, vindicabat Hoc est exsequi illud eiusdem sapientis: instar patris esto pupillis, et looo vira matri illorum: et eris tamquam filius altissimi, et Dominus te habebit, cariorem quam mater tua. Sicigitur inter suos consenuit, principi probatus consiliarius, domi fuae paterfamilias severus iuxta et hum anus; foris in consilio gravis; in dicendis sententiis prudens; difertus, moderatus, iustus, pacificus; in conviviis ita hilaris; ut nec sermonis scurrilitate, quam toto pectore aversabatur, nec odiosa in alios dicacitate, nec temulentia auctoritatem officii sui dehonestaret: sed convivam se praeberet sobrium et ita commodum: ut interium dignitatem suam tueretur, et vocationis officia obire expedite posset.
Vixit in coniugio gemino, primum cum Versula Nicolai Wallensteinii senioris Landgravii officialis, et scribae Camerarii filia: quae a primo partu ex hac mortali vita disceffit, insantulo mattem paulo post subsecuto. Alterum contraxit cum Catharina loann. Molleri, civis Francobergici filia: ex qua suscepit liberos desem, filios septem, filias tres, numero cum Iobi liberis aequali. De his superstites reliquit filios quinque, filias ipfas tres, omnes in timore Die pie et liberaliter institutos.
Et tantum de hoc Lucano ex oratione funebri habita ab Aegedio Hunnio Theol. D. et ex carmine parentali seripeo ab Hermanno Kirchnero P. C.