04/2005 Ruediger Niehl
Notes: Greek text not inserted; errata list at end of file not worked in; Could not identify errata list item in prelim: Pag. 4. fac. 2. lin. 1. fecit.; new TEI header; typed text - simplified structural tagging - no semantic tagging - no spell check


page 384, image: s417

IOANNES HOCHMANNUS.

IMFERII oppidum in Suevia est Bibracum; nomen, ut opinio quorundam fert, ad [Gap desc: Greek word] animante; quod Germani Biber / Graeci [Gap desc: Greek word] , Latini fibrum, appellant, adeptum. Olim enim id genus animal circumcirca, in palustri loco, consedisse fertur: unde etiamnum civitas ea in insignibusfibrum aureum ostentat. Floret hodie templo, schola, et prochotrophio opulento. Hoc in oppido Ioannes Hochmannus natus est, anno Messiae exhibiti millesimo, quing entesimo, duodetrigesimo, in ipsa Palmarum hebdomade. Pater ei fuit cognominis, veteri quidem et plebeia familia eius civitatis prognatus; singulari tamen pietate, vitae honestate, et prudentia: qua eam sibi conciliavit benevolentiam, et amorem ab omnibus: ut in ordinem Tribunorum plebis et senatorum adscitus fuerit: cui ille tanto studio atque animi dexteritate praefuisse dicitur; ut ex eius eura commodum illius rei pub. incremento magno auctum existimetur.

Puer etiamdum parentum cura in pattia schola iis literis et disciplinis imburtus est: quibus aetas puerilis ad timorem Dei et humanitatem informari solet.

Rector et moderator ludi illius literarii tum vir doctus, prudens, et fidelis, Petrus Piscator, qui non modo scientia; sed et vita exemplis scholae suae alumnos eo studio erudivit: ut eorum multos fortuna instatu collocarit, atquive gradu dignitatis amplissimo: quorum in numero sunt utrius que Iuris Doctores, praeter Hochmannum, Malachias a Rammingen, supremae imperii Romani Curiae advocatus; Conradus Starck, Comitis Oetingensis Consiliarius. Georgius Pfest Syndicus Paslaviensis, Ioannes Egelspach, vir omni doctrina liberali politissimus, Georgii Ioannis Palatini Rheni, Ducis Bavariae, consiliarius: aliique plures viri clarissimi, Theologi, Iurisperiti, Medici, Philosophi.

Cum autem Hochmannus iuventutis suae annos ita collocaret: ut in studiis literaturae humanioris felices faceret progressus, acanimus ipsius et ingeium cognoscendis etiam disciplinis superioribus


page 385, image: s418

probe accommodarum videretur: snaserunt eius parenti quidam viri prudetes, qui aliquid de ingeniis poterant iudicare; ut filium ad uberiorem ingenii cultum capiendum invaret porro etiam animoaequo et libenti, Et quia eo tempore vir pius, et singulari zelo propagandae doctrinae caelestis studiosus, civis et mercator Isnensis, {Dequo supr.}Petrus Biislerus, stipendium pro quatuor civitatum, inrer quas Bibracum, iu venibus, disciplinatum liberalium studiosis, fundasset: hac conditione; ut ipsi alumni in Argentoratensi Gymnasio, linguarum prius et artium fundamenta, tum etiam Theologiae initia sedulo ponerent: ac postmodum sacraeseripturae studium in Academia Wittembergensi continuarent: auctor fuit et suasor Hochmanni parentibus Iacobus Schopperus verbi divini quondam praeco, consobrinus Hochmanni, filium Ioannem, bonae indolis et magnae spei iuvenem, Bufleriano stipendio destinaret; eoquive frui sineret; id quodapud virum intelligentem et pium haud aegre obtinuit.

Primis igitur Philosophiae rudimentis in schola patria imbutus adolescens Hochmannus, Argentoratum mittitur anno quadragesimo quinto, ut in illo Lycaeo feliciter Bibraci coeptis studiis, cognitionem adiungeret pleniorem.

Contigit autem illi; ut eo in gymnasio omnium artium et disciplinarum prosessores inveniret doctrina celeberrimos; humanitate politos; fidelitate clares; et inter cos insignem illum oratorem, toties laudatum Sturmium. Condiscipulum ibi habuit praeter alios; Martinsem Crusium, dere literaria optime meritum.

Argentorato deinde discedens auno quadragesimo septimo studiorum gratia, ad Tubingensem se contulit scholam. Eo autem tempore ad gubernaculum Rei publ. literariae sedit, Melchior Volmarus Rufus, Rotvvilensis: Graecae et Latinae linguae professor cclebris; a quo Hochmannus una cum Malachia Rammingero in album Universitatis fuit relatus. Isto in Lycco ita vigilauter Philolophrae incumbere perrexit Hochmannus; ut ab illius recolendae studio ipsum abstraxerit orium nullum; nulla voluptas avocarit; fomnus retardarit nullus. Tantumque in hoc profecit studio, ut proxime sequenti anno a collegio artium dignus sit iudicatus, cui laurea decerneretur prima: et, anno statim proximo, se cunda.

Insignia haec adeptus ad theologiae studium adiungere a nimum debebat, ex Bufleriani stipendii statuto. Sed cum misera admodum tunc et tristis ecclesiatum facies esset: et orthodoxi ministri in exilium passim eicerentur: e civitate Bibracensi poslessionibus suis deturbarentur: senatores Evangelici


page 386, image: s419

ordine suo moverentur: et inter hos etiam patens Hochmanni, submissis in eorum locum pontificiis; ipsum quoque Buflerianum stipendium ab illo, cui destinatum erat, usu dissolvebatur; eiusque subfidio Hochmannus est spoliatus. Priondecum videret orthodoxis verbi ministris in patria ecclesia locum forenullum; consilio amicorum, Iurisprudent aeoperam dare coepit. Neque id iniuria: um civilis scientiae studium Theologia sit proximum; atque legum utger hospitium Ecclesiae tutum praebeat, conservetque.

Huic ergo studio ita se mancipavit Hochmanne; tantaque in co felicitate versatus est: ut celeriter multis a irs civilis scientiae gloria antecelluerit. Et ut mature publicis muneribus obeundis assuefaceret se, publicae praelect oni officiorum Ciceronis a senatu philosophico in Tubingensi Academia eit praefectus: quae partes ad Iura facilius cognoscenda adiumento ei fuerunt: cum ille pulcherrimus Ciceromis libere, de officiis, ethicae et politicae scientiae, tum etiam Latinitatis elegantioris sit plenissimus.

Cum vero tum etiam ineundi matrimonii tempus adesse putaret: ex arbitrio parentum, deque consilio aliorum, quorum auctoritati parendum sibi exiltimabat, coniugii nexum iniit, cum virgine Maria Ruckeriana filia Ulrici Ruckeri I. U. D. et illustrifl. principum Wirtemb. Ulrici et cius filii Christophori, consiliarii, et Evangelicae doctrinae amancilsimi: curius frater Michael Ruckerus, Medicinae D. et practicus insignis in Tubingensis Academiae schola summa cum laude, et discipulorum fructu medicam professionem aliquot annos subivit.

Cum autem studiose iuris civilis professores, inter quos tum celebres, Ioannes Sichardus, et Mattheaeus Gribaldus Icti, audiret: eam sibi iuris civilis scientiam comparavit, quae summis iu iure Doctoratus honoribus respondere censeretur. Adornata ergo prius solita petitione in iuridice facultatis collegio, et profectu ipsius, de more consuero, tum disputatione publica tam ex imminibus duobus probe explorato, Doctoratus insignia et privilegia sollenni actu publico sub Decanatu Iacobi Capelbekii Antecessoris, decreta ei fuerunt. Haud longo intervasso post, cum ingenii et doctrinae praestantia ac virturis laude nonmodo doctoribus Academicis carus esset: verum etiam a principe duce Christophoro gratiam sibi coneiliasses; contigit ei, ut loco protessionis vacante in ordinem docentium iura publice Tubingana in Academia communibus senatorum suffragiis, et principis comprobatione fuerit cooptatus.


page 387, image: s420

Principio autem ex decret o ordinis iuridici, publicis praelectionibus illustravit Feudorum et oriminalium sanctionum plaaeita nnobilissima: sed post quorundam annorum intervallum, cum Gebhardus Bfrastbergerus aetate confectus, sua iur is Canonisi profelhone se abaicaret, in eius locum Hochmannus, ex consensu iuridici ordinis, quod ea lectura tum temportis (hodie vel dignitate vel utilitate praecipui habet nihil) maiori cum quaestu coniuncta erat, fuit furrognatus.

Ut autem verters iustitiae faccrdotes in summo fuerunt pretio: ita et Hochmanno accidit: etga quem propter excelientes animi dotes, praeclaram iris peritiam, et prudentiae maguitudinem Christophorus, et Ludovicus, duces Wirtembergici, fingularem clementiam, ac beneficentiam argum entis declara runt luculentis: et tantum intelligentiae eius tribuerunt: ut non modo a consiliis sibi esse eum voluerint; sed et opimo ac pretioso feudo constituto, in Vafallorum ordinem cementissime receperint. Nec minori clementia et favore cum pro secutus est princeps Fridericus dux Wirtenbergicus, dum vixit.

Isthac famae celebritate cum notus Hochmannus etiam absentibus essetialii quoque Germaniae principes sibi consiliarium unicedesiderarunt; et inter hos Borussiae Dux et Marchio Brandeburgensis, Georgius Fridericus: qui Hochmanni prudentiae et fidei causas concredidit gravissimas, constituto annuo salatio satis liberali.

Cum vero moderatori rei pub. praecipua rerum incumbat cutatisque magis quam ceteri, diligentiam et sollicitudinem publicis debeat rebus, quibus praeest: hochmamnus Rectoratus suos, quos propter singularem prudentiam, et consilii magnitudinem sustinuit frequentissimos, magna sedulirate, vigilantia, et studio admini stravit: caerera item munera publica, Queaesturae, Deputaturae, Decanatus, qui ei delata fuerunt; summa diligentiae et fidelitatis laude, magnoque cum patrinoni i Academici incremento, praeclare obivit.

Exhaustis tandem senecture et gravi multoque labore viribus, confl ctari aliquoties cum febrili coepit morbo satis periculose: qui licet semel atque iterum pericissimorum Medicorum opera fideli esset depulsus: artamen saevior tanden et ardentior rediit: cuius vim maidrem cum sentirct venerandus senex: et maioribus iactaretur corporis doloribus: adversus quos medicorum amplius cura et peritia nihil valebat: consolationibus tantum piis et salutatibus ex sanctissimo Dei verbo depromptis solam curari animam suam desidetabat unice. Advocati ergo eccelesiae ministri, et inter hos D. Matthias Hafenrefferus: Horum dulcissiaeo alloquio, aeternae saelutis


page 388, image: s421

plenissimo, deln finita Dei erga peccatores benignitate et misericordia; de potentia et virtute incarnationis, crucis, mortis et resurrectionis Christi, salvaroris generis humani, de nostro in omnibus humanis asilictionibus consolatore velissimo, Spiritu sancto; ita erigebatur animus ipsius: ut mortis terrorem nullus formidaret; sed magis magisque dissolvi, et esse cum Christo desideraret. Confessionem peccatorum suorum edidir praeclaram: et se totum divinae voluntati, quae semper optima est, commisit: sanctissimo corporis et sanguinis Christi sumptione, et fruitione fidem suam confirmavit: suumque spiritum, quando e corporis ergastulo abiturus esset, auctori, creatori, et servatori suocommendavit. Inde sensibus magis magisque obstugescentibus voceque interclusa, anima solutis corporis vinculis, in beatorum sedem placide beateque abvit die vicesimo quarto Iulii, anno sexcentesimo tertio; cum peregrinata in corpore esset annis septuaginta quinque et aliquot mensibus. Corpus autem postridie, comitatu frequenti, non absque multorum lacrimis, more Christiano, in area summi templi, terrae decenter et honeste est mandatum.

Fuit vir doctus, et iureconsultus magnus: in audiendis consultoribus et clientibus humanus: in conversatione comis et urbanus: ab omni invidia seiunctus: pietas cius in Deum fuit fingularis; observantia erga ministros Ecclesiaeseria: lectio bibliorum frequens; imo quottidiana: a concioibus cum nec frigoris iniuria absterruit, nec aetas affecta retardavit; nec moles negotiorum avocavit. Beneficus denique erga egenos; ac specimen munificentiae suae praeclarum reliquit. Cum enim sobolem e coniuge suscepisset nullam: domum intra civitatis septa amplam opere exstroxit; variis musaeis, cenaculis, cubiculis distinxit: aliisque conclavibus necessatiis; camque pio zlo destinavit cum coniuge, collegio studiosorum addicta ci bona censuum annuorum parte: et caverunt ipse atque uxor: ut in id collegium ex utriusque familia cognati gradu proximiores recipiantur; quibus, cum non omnium iuvenum eadem sit ingenii bonitas, non idem naturae ductus, liberum reliquerunt, cui facultarum studio volent, animum suum adiungere.

Nihil praeterea habuit prius, nihil sanctius: quam ut suum cuique tribueretur. Itaque adsesoor, in suprema ducatus Wirtembergici curia, lectioni actorum se praebuit attentissimum: in disputationes et contentiones patronorum causae cuiusque animum intendit sedulo: et singula studiose pensitavit: ut sententia, iuri, legibus, et aequitati consona diceretur. Minime secutus est illud in dicendis sententiis et dandis consiliis; quod pes


page 389, image: s422

sannam de aliquibus {*Decis Neapol. 321. in sin.}Matthaeus de afflictis affirmat, qui dicant: Placebo Domino in regione vivorum.

Perhibet haec de Hochmanno, D. Henricus Bocerus IC. et Anteccssor Acad. Tubing. in oratione funebri.