July 2004 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check. Please note that texts from this anthology do not provide reliable copies of the original editions.

LAURENTII FINKELTHUSII LIPSENSIS

Versus Epithalamii in nuptias Gregorii Bersmani.

SIc tibi coniugium video, nuptamque paratam,
Clare vir et Clarii gloria sponse, chori.
Sic taedas et te socialia sacra parantem
Conspicor ac parilis mutua vincla tori.
Vincula, quae maneant semper dum cana senectus
Incubet et vacua stet tibi Parca colo
Quam miranda tuis Bersmaene sodalibus audes,
Moribus, et vitae nec satis aequa tuae?
Asper eras, vacuo gaudebas vinere lecto,
Nunc horres vacuum mitis inire torum.


page 158, image: delc0158

Te Cypriae laqueis vinciri posse negabas,
Haesisti: in collo iam tibi nodus inest.
Quae domitum aiebas me Rectat femina: flexit
Magdalis. en longe gloria fortis abest.
Quae te, quae nova mens, Bersmane, incessit: et ô quis
Mutatum subito te novus ardor agit?
Ipse ego cum silices te ferre in corde putarem,
Aut ferro clausum pectus habere truci:
Ad fontes, dixi prius Albidos unda recurret,
Et Rhodanum tardus praecipitabit Arar:
Quam Cytherea tuis Venus ossibus ingerat ignem,
Teque sub imperium pertrahat acer Amor.
Albi retro propera, versisque relabere lymphis,
Et Rhodanum cursu vince. volucris Arar,
Quem non mille mari non mille pericula terris,
Non potuit studium vincere, vicit Amor.
O fotuna meis semper contraria votis,
Et numquam coeptis non inimica bonis:
Cur mihi tam tristes offers nunc invida vultus,
Nec quo par fuerat fixa tenore manes:
Quid tibi saevitiae mecum est? non gloria certe
Magna tibi, officii dona inhibere pii.
Quam vellem sponsi tedas celebrare Camenis,
Et nuptae mericum voce sonare decus:
Non ego curarem perversi scommata vulgi,
Aurea clamantis me dare dona Midae.
Nam dare Bersmano versus, est vina I yaeo,
Et mel Aristaeo mirtere. far Cereri.
At tu non aequas mihi sufficis improba vires,
O sors, ingenii parca ministra mei.
Otia cumque sibi quaerant tranquilla poetae,
Otia cantanti tu mihi grata negas.
Sed quid agam? nunquid, ceu squamea turba sub undis
Ad pia coniugii gaudia mutus ero?
Debita non sinit hoc benefactis gratia multis,


page 159

Non sint hoc nostro carmine dignus amor.
Dignus amor certe, quisponsum voce fateri,
Uror iô, et sponsam dicere iussit Amo.
Grande morae precium talem fers nacte puellam
Bersmane, Aonii fama decusque chori.
Quae non Magdalides spirante pectore dotes?
Magdalidos quae non munera corpus habet!
Magdaius Hebrao fertur sermone notare,
Quam Latium appellat nomine, magnificam.
Ergo cum variis incedat dotibus ampla,
Conveniens rebus quam bene nomen habet?
Cedite vos Divae pastor quas Dardanus olim
Idaeis tunicam ponere vidit agris.
Magdalis ore suo vos anteit: cedite, divae,
Non ea vos formae nomen habere sinit.
Sive illi ad frontem sparsos errare capillos,
Mollicie superant serica fila comae:
Sive oculos videas, suffusaque labra ribore,
Bina vides o culis sidera, mella labris.
Aspice ridentem, gemino gelasinus hiatu
Iucundum blando pandit in ore decus.
Rum pentem teneris adverte silentia dictis,
Qui iuvet aureolo personat ore lepor,
Quid morori est nullis facies obnoxia gemmis,
Qualis Apelleae pingitur arte manus.
Digna quidem facies quam non violare senectus
Debeat aut rugis carpere tempus edax.
Digna quidem, pro qua Nereius occubet heros.
Aut Priami in cineres arx ruat alta senis.
Quo minus admiror si tantos inicit ignes
Sponse tibi aclento pectus amore coquit.
Post Helenam haec nostitis visa est puicerrima terris:
Non tu de nihilo blandus amator eras.
Nec tantuno te forma potens, faciesque subegit:
Sunt maiora, quibus mens tibi capta flagrat,


page 160, image: delc0160

Non annosa tuo pendebunt brachia collo,
Non tibi labra, ferens oscula, lambet anus,
Ipse puellacis splendor flos atque iuventae,
Amplexusque tibi blanditiasque parat.
Ah furor ah certe furor est, sibi iungere nuptam,
Et tenero iunctam posse fovere sinu,
Quae iam depu sis marcet melioribus annis,
Frigere quae torpet pigra, nec ore iuvat.
Quae non illa viro fastidia praebet amanti,
Moribus ingratis horrida, cassa iocis!
Imperiumque sui de rectans torna mariti,
Non raro dominum se facit ipsa domus.
Sponse tuam melior traxit sententia mentem,
Cui placet aetatis flore puella vigens.
Scilicet Hesiodum celebras hac arte Magistrum,
Ille tibi thalami degmata sana dedit.
Duc ait uxorem, vegero quae floreat aevo,
Aetatis numeret quae tria lustra suae.
Haec est apta iocis atos haec lusibus apta est,
Haec est ad hutum coniugis apta regi.
Ne metuas: cedet non adtersata inbenti,
Grande nefas ducet spernere iussa viri.
Cedet non metus est: ipsam nom cedere cogunt,
Quod gerit ingenium mite benignus amor.
En age, quam comi vultum bonitate serenat?
Emicat Ambrosiis gratia quanta genis?
Nil ocodi feritatis habent praecordia fellis,
Rusticus in tetrico non sedet ore rigor.
Non sussusa tumet crudeli lingua veneno,
Illita non aloe verba, labella; omunt.
Quid loquar. ut deveta Deum pietatis honore,
Et colat illius dogmata sancta fide?
Quam fitmo caros obseruct amore parentes.
Hos cures foveat, sedulitate iuvet?
Hanc ego Christicolas inter pia vota ferentem,


page 161

Vidi indefesso scandere templa pede.
Vidi et defuncti lugentem funera patris,
Pulsantem et tristi pectora maesta manu,
Patris, quo teneris ipsi praeeunte sub annis,
Sincerae didicit relligionis opus.
Quem Quem nunc orba gemens Ecclesia quaerit ademtum,
Luget Elistrinae cultra cathedra scholae.
O pietas, ô dignus honos, laudandaque virtus,
Queîs dotata bonis, culta puella sat est.
Ergo inter reliquas dotes quibus eminet aucta,
Hoc cum possideat, sponsa decora decus:
Credo equidem superos certation fundere dona,
In solam hanc larga constituisse manu.
I nunc, linor edax et veri prodiga fama,
I vulgi levitas quae rationis eges.
I nunc et sponsi cum sponsa confer amores,
Irridens coepti foedera iuncta tori.
Dic censu fuit haec, fuit illa potentior ortu,
Dignior haec tanto dignior illa viro.
Despicit haec noster generoso pectore vates,
Datque citis vulgi verba ferenda Notis.
Despicit haec eadem sublimi Magdalis ore,
Candoris praebens signa probata sui.
O bene compositum par ô coniunctio dulcis,
Quae facit unanimi vivere carne duos.
Nota loquor, non si peragrem urtaque limina mundi,
Quae curru Phoebus gaudet a dire suo,
Inveniam cui se, tibi quam doctissime vates,
Magdalidos castus dedere malit amor.
Nec si Dardanio gravior sim iudice iudex,
Quo censente Venus mala petita tulit,
Inneniam Nympham cui malit dicere sponsus,
Quam nova nupta tibi, Tu mihi sola places.
Forsitan audito Bersmani nomine, quaeris
Huius qua laudes voce per ora feram.


page 162, image: delc0162

Quam vellem at res est im par iuvenilibus ausis,
Ingenii et modico robore maius onus.
Vellem equidem celebrare viri praeconia versu,
Virtutisque nitens ingeniique decus.
Et merito: quo niam iam frugibus area trita
Est quater, et fugiens quarta recurrit hiems:
Ber smanus cum me tenerum suscepit alumnum,
Sicca Medusaeo labra liquore rigans.
Eloquat, an taceam quantum sudaverit ille,
Aonii collis dum mihi pandit iter?
Saxa per et sentes et devia rura vagantem,
Dum certo docuit tramite ferre pedes.
Eloquar, et quanto puerum complexus amore
Foverit, ut sobolem cura paterna suam?
Quod mihi Thespiadum frater placido annuit ore,
Bersmani agnosco munus opusque labens
Quod mea vita viris non est invisa probatis,
Bersmani effecit recta docentis opus.
Ni me Bersmani labor eriduisset inertem,
Nescirem superis, qui sit habendus honos.
Sed nunquid tali meritas pro munere grates,
Num sponso grates officio sus agam?
Non opis hoc nostrae est, non, si mihi fluminis instas
Funderet irriguos lingua diserta sonos.
Quod licet ac fa est imis infixa medullis
Officii pietas haec mihi semper erit.
Imprecor: ante anioma haec tenues vanescat in auras,
Et moriens membris dividar ipse meis.
Aut candibus fiam fera praeda volucribus esca:
Aut me vesani sorbebat unda maris:
Quam pectus meriti capiant oblivia tanti,
Et cadat officii gratia vana pii.
Hunc superi servate virum, quo sospite, multis
Certum ad ieridum sacra patebit iter.
At quo delaboriquod deinceps instat, agendum,


page 163

Ac dicenda bono sunt bona verba toro.
Quot caelum stellas quot amoena rosaria flores,
Quot frutices silvae gramina campus habet:
Quot pisces Pontus, quot voluit Elister arenas,
Quot: accum pennis aera tranat avis:
Tot sine nube dies, totidem sine frigore noctes,
Bersmanie exopto Magdalidosque toro.
Quantos Aetna suis eructat faucibus ignes
Sirius et quanta lampade torret agros:
Tanta subinde imis ad olescat flamma medullis,
Quam non Eridani deleat uber aquae.
Intemerata ambos inter Concordia regnet,
Et Pax, et placidae Pacis alumna Quies.
Mor: bus assuescat Bersmani Magdalis, illum
Obsequio discat vincere cauta suo.
Magdalidos parcat Bersmanus comiter annis,
Quam partem novit corporis esse sui.
Plura referre libet, sed dicere plura volentem
Nox, bigis cursum praecipitata vetat.
Illa monet cohibere modos, et sistere carmen,
Dum sponsit halamum nupta decora subit,
Ite pares animis animis concordibus ite,
Atque optata diu carpire dona tori,
Pampineae velut nectunt sua brachia vites,
Choaniae ut consors basia iungit avi:
Serpite in amplexus ita vos, et colla ligate,
Mellea libantes suavia suaviolis.
Ludite: nam lusu gaudet torus, ipse procaces
Delicias quaerit pacis alumnus Amor.
Ludite primitiasque toro perfoluite gratas.
Ut placita vestros prole iuvetis avos.
Nascatur similis Bersmanulus ore parenti,
Ingenii clarus dexteritate puer.
Nascatur caram referens Magdalenula matrem,
Et formam; et mores, femineumque decus.


page 164, image: delc0164

Euentura precor: decies compleverit orbem
Cum Phoebe, decies cornibus aucta novis:
Tunc mea, quae vestri cecinit pia foedera lecti,
Musa genethlia cos accinet ore modos.