July 2004 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check. Please note that texts from this anthology do not provide reliable copies of the original editions.

IOBI FINCELII

In Nuptiis Davidis Chytraei.

COerula pierides habitantes flumina Salae,
Dicite legitimo carmina festa toro.
Dicere praestantis connubia sacra Chytraei,
Pieriis etenim fasque piumque modis.
Cede Hymenee procul, frustra hic tibi vota requiris,
Cumque tua petulans cede Erycina face,
Namque tuis aris nullos adolemus honores,
Curaque nulla tui pectora nostra tenet.
Res operata Deo, divino tuta favore,
Casta amat et casto carmina grata Deo:
Et vos Aonii fontis fidissima cura,
Talia Pegasides mente tenere decet,
Vos uni sernire Deo iussasque ministras,
Praesentem casta voce sonare Deum.
Principio mundum sapiens cum condidit auctor
Quatuor et rerum semina distribuit:
Aethereos nitido variavit lumine campos,
Unde suum hautitet terra rotunda iubar,
Iussit humo plantas et misto gramina flore
Surgere, et in silvis luxuriare feras,
Iussit et Oceanum terras ambite fluendo,
Squamigerum liquido qui vehit amne genus.
Defuit imperio qui talia cuncta teneret.
Cuiucs in obsequium cuncta creata forent.
Natus homo est purae meliori ab origine lucis,
Iusticia vivum proximus ante Deum.
Huic dedit in terras et aperti in flumina campi
Imperium et late regia sceptra Deus.
At quia natus homo, socia sine coniuge solus,


page 154, image: delc0154

Non potuit rebus rite praeesse suis:
Nam nec erat vitae quae taedia longa levaret,
Nec duras operas quae comitata iuvet,
Ergo vito immutit placidum per membra soporem
Conditor, et magnum pectore versat opus.
Educit lateris costam, quam protinus ore
Asslat et ardenti pectore motus abit.
Nascitur inde novo pulcherrima virgo marito,
Quam patrem agnovit corporis esse sui.
Talis erat facie talique in corpore forma,
(Si licet umbellas aequiparare rei.)
Laeta comis qualis pulchro rosa vernat in horto,
Quam decorant largo lilia iuncta solo.
Hanc Deus ipse viro verbis adiunxit amicis,
Foedere coniungit, coniugiumque vocat.
Atque ait unanimes concordi vivite lecto,
Ipse ego coniugii pignora cara dabo.
Quam res sancta fuit, sine crimine mutuus ardor?
Pectoris integri quae pia flamma fuit?
Luce Deum verum cum mens propiore videret.
Semina cum hondum iacta fuere mali.
Omnia nunc turbat foedae petulantia vitae,
Et ruit in clades coeca libido suas.
Sed tamen ille Dei manet immutabilis ordo,
Qui retinet socii vincula casta loci.
Nam sic visa Deo res est aptissima, cesto
Legitimo humanum consociare genus.
Ad certos etenim sanxit connubia fines,
Quos temere quenquam transiliisse vetat.
Inde homines nasci voluit qui mollia vitae
Innocuis agerent tempora deliciis.
Et licet exitium primorum culpa parentum
Sit merita, offenso per malefacta Deo,
Noluit ille tamen nos omne perire per aevum,
Sed socios regni nos iubet esse sui.


page 155

Tantus amor generis nostri est et tanta cupido,
Propicius tanto flagrat amore Deus,
Ergo manere ratum, sociae ne vincula vitae
Dissiliant, foedus connubiale iubet:
Postera destituant homines ne saecula natos,
Ut maneat verae gens pietatis amans.
Saepe vere cundo cum mens aliena pudore est
Errantes animos dira libido trahit.
Illicitas flammas turpi quae praebet amori,
Et scelere illaqueat pectora mille modis.
Has Deus ut flammas animorum exstinguere possit,
In Venerem turpes ne sine fine ruant,
Coniugium instituit medicamen dulce malorum,
Illicitas ignes quod cohibere queat.
Hoc inbet amplecti, licitum nec spernere cestum,
Quet quot ubique hominum maxima terra tenet.
Ac velut est ourus veluti casti ssima mens est,
Et procula turpilabe remota, Deus.
Sic amat atque probat castae retinacula vitae,
Hac cupit inprimis se pietate coli.
Hac quicumque caret, viciis cum dedita mens est,
Illius nequeunt pondus habere preces,
Lingua vel ingeminet pleno centum ore querelas.
Has tamen aversa reicit aure Deus.
Non nisi casta Deum mens invocat, hanc quoque castus,
Spiritus interna luce beante colit.
At quicumque malam pollutus crimine vitam
Exigit, et petulans dira venena sirit,
Ille Dei ignarus stygioque dicatus Auerno,
Supplicii aeterno premia digna feret.
Historiae memorant poenarum exempla, sed horum,
Mil ia si numeres. milia multa manent,
Spartiadae quoniam laxant ad crimen habenas,
Et maestum irrident voce minante senem,
Persoluunt poenas superati hostilibus armis,


page 156, image: delc0156

Cum regni amittunt sceptra superba sui,
Moenia Thebarum fregit scelerata libido,
Oedipus est proprii caussa nefanda mali.
Conscius incesti matrem quia polluit ipsam,
Eruit e facie lumina bina manu,
Mox coecum absorbet ruptae telluris hiatus,
Non alio exitio dignus alastor erat.
Ilion ob raptum vastos subsedit in ignes,
Exitio regnum foeda Lacena dedit.
Est et adulterii notissima poena Davidis,
Quae regnum in variis obruit omne modis:
Pulsus in exilium rex nati sustinet arma,
Urget is immeritum vique dolisque patrem.
Inde libidinibus patria grassatur in aula
Degener, incestos contemeratque toros.
I nunc illicitos thalamos pete turpibus ausis,
Damna voluptates tristia saepe manent.
Foedera quin potius casti sanctissima lecti
Expetat, acceptum quem iuvat esse Deo.
Hic arcana etiam mysteria continet ordo,
Assiduo refert quae meminisse pios.
Sponsa velut casto fidissima flagrat amore
Coniugis, huicque datam servat ubique fidem,
Legitimo contenta viro commercia numquam,
Expetit alterius flagitiosa tori
Sic quoque casta fidem servans ecclesia Christo,
Pectore custodit dogmata vera Dei
Ficta nec observat specioso numina cultu,
Qualia suppliciter perdita Roma colit.
Sed culpam agnoscens et veris subdita votis
Collo cat in solo spemque fidemque Deo.
Rursus et ardenti nostri Deus ardet amore,
Atque suam sponsam non simulanter amat.
Tum bona quotquot habet dives communicat illi,
Nilque suum esse magis quam cupit esse tuum.


page 157

Ac velut est Adae de corpore nata sopiti
Heva dicens pulchro nupta pudica viro:
Sic de visceribus defuncti ecclesia Christi
Na scitur, et multa prole beata manet.
Tuque bonis animi magnis virtutibus aucte,
Doctaque Pegasei fame Chytraee chori,
Castus inis quoniam socialia foedera! ecti,
Et tibi coniugii vincula casta placent,
Fac pia vota Deo, iam tanto munere felix,
Tamque pia coniunx in statione novus.
Et simul hic etiam pietas hortatur amicos,
Ut sua coniungat prospera vota tuis.
Ergo liget vestras concordia mutua mentes,
Blandaque pax vestrum cingat amica torum.
Sint sine lite dies, redamet te Sponsa maritum,
Ceyca Halcyone sicut amare solet.
Vos etiam faciat numerosa prole parentes,
Vincula coniugii qui probat ipse Dous.
Dum loquor: aetherea praesens Deus annuit arce,
Purior exoriens lux pia vota probat.